Bayramlar kültürümüzde her vakit değerli bir yere sahip olmaktadır. Osmanlı devrinde dini bayramlar epeyce kıymetliydi. O denli ki bayramlar yerleşmiş kurallar ve gelenekler çerçevesinde kutlanmaktaydı. Osmanlı’da bayramlar nasıl kutlanırdı? İşte Osmanlı’da bayramların nasıl kutlanıldığına dair derlediğimiz haberimizin içerikleri…
Osmanlı vaktinde dini bayramlarda padişahın özel kıyafetini giyerek tüm sarayda selamlaşma hakim olmaktadır. Saray hanedanlarının yanı sıra padişah mescitlerde kaynaşmayı- bütünlüğü sağlamak ve metotları yerine getirmek nedeniyle selamlaşma talep etmektedir. Günümüzde kutlanan bayramlarda gelişen teknolojiyle artık bayram gelenekleri “unutulanlar” ortasında yer alır oldu. Çokça duyduğumuz “Ah o eski bayramlar” cümlesi artık her bayramda söylenmeye başladı. Pekala günümüze kıyasla Osmanlı’da bayramlar nasıl kutlanırdı? Bu haberimizde özlenen bayramları Osmanlı geleneğiyle ele aldık.
OSMANLIDA BAYRAMLAR NASILDI?
- Ramazan Bayramı’nın ve Kurban Bayramı’nın ne vakit başlayıp ne vakit bittiğini belirlemek İstanbul kadısının sorumluluğundaydı. Osmanlı’da Ramazan Bayramı’nın geldiğini anlamak için hilalin görülmesi beklenmekteydi.
- Bayramın tarihinin aşikâr olmasından sonra memur ve subaylara ikramiye ve büyük mescitlerde iftariye ve kürk bahası altında armağanlar dağıtılmaktaydı. Askere salata, helva, kuzu ve şeker verilmekteydi.
- Kannuname çerçevesinde birtakım şahısların padişah ile bayramlaşma hakkı bulunmaktaydı. Bireyler Ayasofya Camii’nde namazlarını kılarak sarayda toplanırlardı. Muhakkak merasimler eşliğinde padişahın bayramını tebrik edilirdi. Bayram Alayı olarak toplanırlar atlarına binerek mescide hakikat yol alırlar ve Bayram namazını kılarlardı.
- Saraydaki bayramlaşma ise Fatih Kanunnamesi çerçevesinde yapılmaktaydı. Padişah bayram sabahında Hırka-i Saadet Dairesi’nde namaz kıldıktan sonra taht yerine yerleştirilir ve padişah yerine oturduktan sonra hocalar eşliğinde dualar okunurdu. Sonrasında bayram hediyelikleri verilirdi.
- Osmanlı periyodunda dini bayramlarda padişah tarafından fakirlere yardım sağlanmaktaydı. Dağılma periyodunda bilhassa göçmen çocuklarını giydirmek bir geleneği her bayramda sürmekteydi. Şenliklerde yarım ay biçiminde oturulur ve padişahın otağı merkezde yer alırdı.
- Hazır giysi olmadığından halk kendi kıyafetlerini kendileri dikerdi. Şeker akabinde kahve ikram edilmekteydi. Osmanlı kahvesi bilhassa bayramlarda şekerden sonra en çok tüketilen besin olarak bilinmekteydi.