Haftalardır tüm Türkiye’nin kanayan yarası haline gelen Mattia Ahmet Minguzzi cinayeti, çocuklarda şiddet ve artan öfke meselesinin karanlık yüzünü bir defa daha gündeme getirdi. Çocuklarda ve gençlerde şiddet sıkıntısına neden olan tetikleyici ögeleri ve ailelerin izlemesi gereken yolları ayrıntılıca aktaran Psikolog Elif Zahide Gök, değerli açıklamalarda bulundu.
Henüz 15 yaşında olan Mattia Ahmet Minguzzi, 24 Ocak’ta kaykay gereci satın almak için gittiği Kadıköy Salı Pazarı’nda tekraren sefer bıçaklanarak hayattan koparıldı. Minguzzi, 15 yaşındaki B. B. tarafından beş kere bıçaklandı ve 16 yaşındaki U. B. tarafından tekmelenerek devam eden şiddete maruz kaldı. Türkiye’de gençlik şiddeti üzerine ağır bir kamuoyu tartışmasına neden olan bu müthiş olay, aileleri büyük bir tedirginlik ve paniğe sürüklüyor. Pekala, aileler çocuklarındaki öfke problemini nasıl tespit edebilir? Hangi ipuçları dikkate alınmalı ve öfke meselesiyle çaba eden çocuk için ne vakit uzmana başvurulmalı?
Psikolog Elif Zahide Gök, aileleri yakından ilgilendiren bu mevzuya dair Yasemin.com’a kıymetli açıklamalarda bulundu.
“AİLENİN ŞUURLU OLMASI ŞİDDET EĞİLİMİNİN AZALMASINI SAĞLAR”
Ailelerin şuurlu ve dikkatli bir tavır sergilemesinin değerine işaret eden Psikolog Gök, şöyle konuştu:
“Aile yapısının güçlü olduğu bir ülkede yaşıyoruz ve bu bahiste her vakit gurur duymamız gerekirken tam zıddı bağlantı eksikliğinin yaşandığı, anne ve babanın çocuğundan habersiz olduğu aile sisteminin artış gösterdiğini söylemek mümkün. Bundan ötürü 2025 yılının “Aile” yılı ilan edilmesiyle bu kavramın kıymeti bir kere daha vurgulanıyor. Ailenin şuurlu olması demek şiddet eğilimlerinin azalması demektir.”
“OYUNLARDAKİ ŞİDDET BİR MÜHLET SONRA HAZ DUYGUSU DOĞURABİLİYOR”
Şiddet içerikli oyunlar ve YouTube görüntülerini çocuklar üzerinde müthiş tesirlere sebep olduğunu belirten Psikolog Gök, “YouTube video oyunları ve toplumsal medyadaki her türlü şiddet eğilimi, çocukların şiddete bakış açısını ve davranışlarını normalleştiriliyor. Küçücük bir çocuğun oynadığı oyunlarda öldürmek, canavarları yok etmek ve ziyan vermek üzere şiddet içerikleri mevcut. Tıpkı halde 15-20 yaşındaki bir gencin oynadığı oyunlarda da bu temalara rastlamak kelam konusu. İnternet bağımlılığındaki artışla bu oyunlar daima hale geliyor ve artık bu oyunlarda birini öldürmek ya da ziyan vermek normalleşmeden de öte haz verici bir duyguya dönüşüyor” tabirlerini kullandı.
“EMPATİ EKSİKLİĞİ ÇOCUKLAR VE GENÇLERDE SIKLIKLA KARŞILAŞILAN BİR SORUN”
Öte yandan çocuklarda empati eksikliğinin tehlikeli bir boyutta olduğuna dikkat çeken Psikolog Gök, “Çocuklardaki empati eksikliği şu anda ilkokulda, ortaokul, lise, üniversitede en çok çalışılan, en çok karşılaştığımız mevzuların başında geliyor. Empati demek karşındaki ve onun hissini anlamak, kendini onun yerine koymak, onun ne hissettiğine dair hiçbir hassasiyet duymak demek. Empati eksikliği ise karşındakini ve hissini anlamamak, onun ne hissettiğini bilmemek, hatta tahminen umursamamak manasına geliyor. Hasebiyle çocukların karşımdaki üzülür mü, canı yanar mı ya da bunun sonunda rastgele birisi ziyan görür mü niyeti ve duygusu olmadan okula gittiklerini, arkadaş olduklarını, dışarıda dolaştıklarını düşünürsek gerçekten tehlikeli bir boyuttayız.” diye konuştu.
“AİLELER BU İKAZLARI KARIŞTIRMAMALI”
İletişim kurmakta zorlanan, içine kapanık ve fazla sakin yapıdaki çocuklarda kimi vakit ‘patlama’ denilebilecek boyutta bir irtibat formu görülebiliyor. Bu noktada çocuğa hakikat bir biçimde yaklaşmak ve uzmanla görüşmek için hakikat anı belirlemek epeyce kıymetli. Bu hususa dair ailelere kıymetli tavsiyelerde bulunan Psikolog Gök, şu ifadeleri kullandı:
“Sessiz, sakin bir mizaclı bir kişilik yapısına sahip olmak olağan bir durumdur. Kendini söz edemeyecek mecra bulamayan çocuk içine kapanabilir ve kendi halinde sakin bir çocuğu siz anlarsınız. Bu çocuk sakin bir yapıda ve çok toplumsal değildir, dersiniz. Fakat neredeyse bir duvar üzere, hiç his vermeyen çocukların da varlığından bahsediyoruz. Gerçek düzgün hiç kimseyle bağlantı hiç kurmayan ve kurmaktan kaçınan çocuklardan bahsediyoruz. Yani bu çocukların yüzüne baktığınızda hakikaten memnun mu yoksa üzgün mü bunu dahi anlamayabiliyorsunuz. Bundan ötürü çocuklarda kullandığımız “oyun terapisi” üzere usuller çok işe fayda. Zira çocuk orada oyun oynarken biz çocuğu gözlemleyerek, onunla konuşarak pek çok bilgi alabiliriz. Aileler bu ikisini karıştırmamalı. Çocuk sakin ve sessiz yapıda olabilir. Lakin kimi ortamlarda bağ ya da irtibat kurmaktan kaçınmaz ve o coşkuyu rahatlıkla görebilirsiniz. Sadece buradaki çocuk çok konuşkan yahut toplumsal bir yapıda olmayabilir. Şayet çocuk bağlantı eksikliği yaşıyor, asla his vermiyor ve neredeyse bir kara kutu, duvar üzere davranıyorsa evet orada sizinle bir şey paylaşmıyor olabilir lakin kendi iç dünyasında ‘karanlık’ bir his taşıyabilir. Bu noktada çocuğun rahat hissedebileceği ve bağ kurabileceği bir uzmana başvurmak gereklidir.”
NE VAKİT BİR UZMANA BAŞVURULMALI?
Çocuklardaki şiddet eğilimini tetikleyen birtakım davranışların gözlemlenmesi gerektiğini söyleyen Psikolog Gök, “Öfke nöbetleri geçiren, etrafı kıran, döken, kamu malına ziyan veren, sınıfta ziyan veren, konutta ziyan veren, hayvanlara tıpkı biçimde ziyan veren ve biraz evvel dediğim üzere rastgele bir “empati” beslemeden arkadaşına da tıpkı muameleyi gösteren bir çocukta ruhsal olarak birtakım sorunlar var diyebiliriz. Yani aslında çocuk çok sık hengame ediyorsa ve hem kendisine hem de etrafına ziyan verici davranışlarda bulunuyorsa bir uzmandan yardım almak kıymetli olacaktır. Ayrıyeten geçmişte taciz, tecavüz, rastgele bir fizikî ya da sözel akın yaşayan çocuk duygu dünyasında travmatik tesir altında olabilir. Bu üzere durumlar çocuğunuzun his dünyasında farklı ziyanlar vermiş olabilir. Minik müdahalelerle bile küçük yaşta bu üslup problemlerin önüne geçilebilir ve çocuğun sağlıklı bir yetişkin olması sağlanabilir.” biçiminde konuştu.
“HER ŞEY AİLEDE BAŞLIYOR VE AİLEDE TEDAVİ OLUYOR”
Ebeveynlere seslenen Psikolog Elif Zahide Gök, “Aslında her şey ailede başlıyor ve ailede tedavi oluyor. Yani siz istediğiniz kadar yıllarca terapilere gidin, dayanak alın, yardım alın, kendinizi geliştirin. O aile bağı, o aile içinde hissettiğiniz o aidiyet duygusu, inanç duygusu yoksa daima bir yeriniz eksik kalıyor ve dışarıdan gelen pek çok tehlikeye karşı savunması oluyorsunuz. Bundan ötürü aile çok değerli.” diyerek kelamlarını tamamladı.
