Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 6 Şubat’ta meydana gelen, 11 vilayette yıkıma, on binlerce can kaybına sebep olan ve tüm Türkiye’yi derinden etkileyen zelzelelerin üzerinden 2 ay geçti. Sarsıntı bölgesinde yer alan vilayetleri kapsayan etraf sistemi planlarına ait bugüne kadar yaklaşık 10 dava açan TEMA Vakfı, benzeri felaketlerin yaşanmaması için bilimsel gerçeklerin ve planlama asıllarının asla göz arkası edilmemesi gerektiğini bir kere daha hatırlattı.
Depremin tesirlerinin bu derece büyük olmasının temel sebeplerinden birinin tarım alanlarının ve yapılaşmaya uygun olmayan alanların kentsel gelişmeye açılması olduğuna vurgu yapan TEMA Vakfı İdare Şurası Lideri Deniz Ataç, “Yumuşak tabanlı bu topraklar üzerinde üstün kamu faydasına ve şehircilik prensiplerine alışılmamış bir formda yapılan yapılaşmalar yaşanan felaketin boyutunu artırmıştır. Yapıları yerle bir ederek bir felakete dönüşen sarsıntıların acı sonuçlarında müteahhit kusuru, mühendislik yanılgısı, eksik yahut makus gereç seçimi elbette tesirlidir. Tüm bu tesirlerin yanında, planlama temellerine uygun olmayan kentsel gelişme alanlarının yerle bir olması, kusurlu arazi kullanım kararlarıyla zelzelenin alakasını öteki nedenlerden daha açık biçimde ortaya koymuştur. Ülkemizde yaşanan bu felaket, arazi kullanımlarının bilimsel kriterler dikkate alınarak ve şehircilik prensiplerine uygun biçimde planlanmamasıyla yakından ilişkilidir” diye konuştu.
TEMA Vakfı sarsıntı bölgesinde yaklaşık 10 dava açmıştı
TEMA Vakfı’nın tüm etraf tertibi planlarının kamu faydasına ve şehircilik prensiplerine uygun biçimde yapılmasını sağlamak için çalıştığını bir defa daha hatırlatan Deniz Ataç, “Bu kapsamda onaylanan tüm etraf nizamı planları ve değişiklikleri takip edilerek gerekli itirazlar kurumlara iletiliyor ve tersliklere karşı davalar açılıyor. Zelzele bölgesinde bu planlar yoluyla geliştirilen mekânsal kararlara bakıldığında, kararların sağlıklı hayat alanları oluşturmak yerine ne yazık ki ‘inşaat odaklı büyümenin bir aracı’ halini aldığı görülebiliyor” dedi.
Ataç, Vakfın sarsıntı bölgesinde yer alan ve kimi vilayetleri kapsayan etraf nizamı planlarına ve üzerinde yapılan değişikliklere karşı yaklaşık 10 dava açtığının altını çizerek, “Bu davalarda itiraz edilen bahislerin başında; planlamanın en temel unsurları çiğnenerek dere yataklarının, su düzeyi yüksek toprakların ve tarım alanlarının kentsel gelişmeye açılması gelmektedir. Şubat ayında yaşadığımız felaketle birlikte yapılaşmaya açılmaması konusunda uyarılan bu alanlardaki toprağın niteliklerinin yalnızca tarım bölümüyle değil zelzeleyle olan alakası de çok acı bir biçimde ortaya çıkmıştır” sözlerini kullandı.
Hatay Amik Gölü üzerindeki havalimanı projesi yargı kararlarına karşın faaliyete geçti
TEMA Vakfı’nın açtığı davalardan birinin de zelzelenin akabinde ziyan gören Hatay Havalimanı’na ait olduğunu belirten Ataç, dava sürecine ait bilgiler vererek “Kurutulan Amik Gölü’nün üzerine yapılmak istenen havalimanı projesine ait verilen olumlu taraftaki Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) raporunun iptali için 2001 yılında TEMA Vakfı tarafından dava açıldı. Dava kapsamında 2003 yılında uzman raporu hazırlandı. Raporda; ÇED raporunda jeolojik özelliklerin verildiği ancak 1’inci derece zelzele jenerasyonunda olan havalimanına yönelik depremsellik tesiri çalışmaları yaptırılmadığı ve bu mevzuda alınması gereken tedbirlerin raporda belirtilmediği söz edilmişti. Dava, Adana Yönetim Mahkemesi tarafından ÇED belgesinde depremsellik tesiri çalışmasını da kapsayacak biçimde eksiklikler olduğu münasebeti ile TEMA Vakfı lehine sonuçlanmış ve Danıştay tarafından da karar onanarak katılaşmıştı. Lakin tüm ihtarlara karşın Bakanlık tarafından birebir proje için yeni bir ÇED süreci başlatıldı. Yetersiz bir uzman raporu çıktı ve TEMA Vakfı’nın tüm itirazlarına karşın, mahkemenin bu rapor doğrultusunda karar vermesiyle havalimanı üretiminin önü açıldı” formunda konuştu.
Doğal olaylar insan yanılgılarıyla felaketlere dönüşüyor
“Sonuç olarak sarsıntı, sel üzere doğal olaylar elbette önlenemez. Lakin unutmayalım ki bu doğal olaylar insan yanılgılarıyla felaketlere dönüşüyor. Münasebetiyle bu olayların yıkıcı etkileri bilimsel datalar ışığında alınan kararlarla azaltılabilir yahut denetim altında tutulabilir” diyen TEMA Vakfı İdare Konseyi Lideri, “Yaşadığımız son felaket bilimsel gerçeklerin ve planlama temellerinin asla göz arkası edilmemesi gerektiğini bir defa daha acı bir halde gözler önüne serdi. TEMA Vakfı olarak verimli tarım topraklarımızın korunması ve yerleşime uygun olmayan alanların imara açılmamasına ait hassasiyetle çalışıyor, tabiat olaylarının felakete dönüşmemesi için ikazlarımızı kamuoyuyla paylaşıyoruz. Zelzelede hayatını kaybeden vatandaşlarımız için yakınlarına ve ülkemize bir sefer daha başsağlığı diliyor, tüm yaralılara ve sarsıntıdan etkilenen herkese geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. On binlerce canımızı kaybettiğimiz bu felaketin son olmasını temenni ediyoruz” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
