Foreks – Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Uyguladığımız programla 2025 yılında da enflasyon düşmeye devam edecek. Bizim en büyük önceliğimiz hayat pahalılığıyla mücadeledir” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Lideri İbrahim Ömer Gönül ile birlikte 22 Mayıs Finansal Okuryazarlık Günü programına katıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı ev sahipliğinde gerçekleşen programda, 22 Mayıs 2024’te hayata geçirilen ‘Finansal Okuryazarlık Platformu’ndan yararlananların sayısı, verilen eğitimler ve yapılan işbirliklerine ait bilgi verilerek, finansal okuryazarlığın iktisattaki ehemmiyetine vurgu yapıldı.
“Finansal okuryazarlığın bir kültüre dönüşmesini istiyoruz”
Programda konuşan Bakan Şimşek, 22 Mayıs’ın resmi olarak Finansal Okuryazarlık Günü olmasından ötürü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür etti. Şimşek, finansal okuryazarlığın bir günde hudutlu kalmayacak kadar hayati ehemmiyete sahip olduğunu söyleyerek, “Bugün farkındalık oluşturmak açısından natürel ki kıymetli bir gün. Yani bu şuuru görülür kılmak açısından bir günün olması manalı. Ancak biz aslında yılın tamamına yayılan bir kültüre dönüşmesini istiyoruz. Aslında bence o da yetmez. Bu hayat uzunluğu lazım olan bir beceri” açıklamasında bulundu.
“Finansal şuurlu bireylerin çoğunlukta olduğu ülkelerde daha çok tasarruf yapılıyor”
Şimşek, finansal okuryazarlığın tasarruf yapmak, yatırım yapmak, borç yönetmek üzere bütün temel hususlarda birtakım bilgi, marifet ve birikimin olmasının en kolay tanımı olduğunu belirterek, “Peki bu marifet ekonomiler açısından neden hayati bir kıymet taşıyor? Aldığımız bütün kararlar, en ufak karardan emekliliğin planlamasına kadar finans bilgisi ve marifeti çok pahalı. Birtakım çalışmalar yapılmış dünyada bu mevzuda. Bu çalışmalara baktığımız vakit finansal olarak şuurlu bireylerin çoğunlukta olduğu ülkelerde daha çok tasarruf yapıldığını gösteriyor. Yatırım yoluyla ülkedeki sermaye birikimine daha çok katkı oluştuğu görülüyor. Aksisi durumlarda, yani finansal okuryazarlığı düşük olduğu ülkelerde ise genelde bir tasarruf açığı sorunu var” dedi.
“Türkiye’de finansal okuryazarların toplam nüfusa oranı yüzde 24”
Şimşek, ‘Standard & Poor’s’un global finansal okuryazarlık konusunda yaptığı çalışmaya da değinerek, “Orada yayınlanan çalışmaya nazaran, oradaki datalara nazaran dünya genelinde her 100 şahıstan 33’ü finansal okuryazar iken, Türkiye’de bu sayı sadece 24. 2022 yılında yapılmış bu çalışmaya nazaran Türkiye’de finansal okuryazarların toplam nüfusa oranı yüzde 24. Hasebiyle dünya ortalamasına nazaran biz biraz daha burada bir açığa sahibiz” diye konuştu.
“Uyguladığımız programla 2025 yılında da enflasyon düşmeye devam edecek”
Finansal okuryazarının düşük olmasından ötürü bireylerin istismara ve manipülasyona açık olabileceğini söyleyen Şimşek, bu çerçevede 2024 yılında döviz alımına ait davetlerin olmasına karşın kendilerinin cari açığın azalacağı bir yıl olacağı, ikinci çeyrekten itibaren enflasyonun düşeceği ve lokal para ünitesinin bedel kazanacağı bir yıl olacağını açıkladıklarını aktardı. Şimşek, yapılan manipülasyonların bilakis geçen sene cari açığın ulusal gelire oran olarak yüzde 1’in altına düştüğünü ve enflasyonun da yüzde 75’lerden yüzde 44 civarına gerilediğini lisana getirdi. Enflasyonun düşmeye devam edeceği bildirisini da veren Şimşek, “Uyguladığımız programla 2025 yılında da enflasyon düşmeye devam edecek. Biz buna inanıyoruz. Düşüş devam edecek. Bizim en büyük önceliğimiz hayat pahalılığıyla çabadır. Yani vatandaşımızın alışılmış ki alım gücünün artması için enflasyonu düşürmek bizim en büyük önceliğimiz. Bu çerçevede çalışmalarımıza devam edeceğiz. Bu sene de cari açık nispeten düşük kalacak. Geçen sene bile biraz yükselecek ancak nispeten düşük kalacak. Petrol fiyatlarının düşmesi bu noktada destekleyecek. Lakin alışılmış mal sattığımız piyasalar, pazarlar, yani global iktisat yavaş büyüdüğü için dış talep de zayıf. Lakin ona karşın cari açık ulusal gelir oranını yüzde 1,5 civarında öngörüyoruz bu aşamada” değerlendirmesinde bulundu.
“Nisan ayı prestijiyle Türkiye’nin toplam elektrik üretiminin yüzde 53’ü yenilenebilir kaynaklardan elde edildi”
Şimşek, gelecek periyotta yeşil dönüşümü hızlandıracaklarının da altını çizerek, “Tabii önümüzdeki periyoda baktığımız vakit yeşil dönüşümü hızlandırıyoruz. Türkiye giderek daha fazla yenilebilir güçten olağan ki gereksinimini karşılıyor. 2003 yılından itibaren bakarsanız bugüne kadar Türkiye petrol ve doğalgaz ithalatına yaklaşık 1 trilyon dolar ödedi. Ufak bir sayı değil. Yani Türkiye 2000’li yılların başından bu yana 1 trilyon doları petrol, doğalgaz ve türevlerini almak üzere dışarıya aktardı. Artık yeşil dönüşümle, yerli ve yenilenebilir güç imkanlarıyla biz bu tabloyu değiştiriyoruz. Nisan ayı prestijiyle Türkiye’nin toplam elektrik üretiminin yüzde 53’ü yenilenebilir kaynaklardan elde edildi. 2024’ün tamamına bakarsan bu oran yüzde 48” halinde konuştu.
“Altın ithalatı hariç Türkiye cari fazla verdi”
Yeşil dönüşümle birlikte Türkiye’nin petrol, doğalgaz ithalat faturasının da düşeceğinin altını çizen Şimşek, şu tabirlere yer verdi:
“Gelecekte Türkiye’nin petrol, doğalgaz ithalat faturası düşecek, diş ticaret açık düşecek, cari açık düşecek demektir. Bir taraftan da bir seferberlik anlayışıyla Karadeniz’deki doğalgazı, Güneydoğu Anadolu’da, Gabar’da başta olmak üzere petrol üretiminin hızlandırıyoruz. Bir taraftan da etkin sanayi siyasetleriyle Türkiye’nin orta yüksek ve yüksek teknoloji eserlerini üretmesini sağlamak üzere etkin sanayi siyasetleri bağlamında programlar uyguluyoruz. HİT-30 üzere, İTAK programları üzere. Bu programların sayesinde de Türkiye’nin dış ticaret açığı yapısal olarak azalacak diye inanıyorum. Tahminen önümüzdeki birkaç yıl içerisinde cari fazlayı konuşuyor olacağız. Hatta şunu söyleyebilirim size açık bir halde, 2024 yılında altın ithalatını bir kenara bırakırsanız, aslında Türkiye bir cari fazla vermiş. Yani ölçülü seviyede bir büyüme ile çok istisnai olarak altın ithalatı hariç Türkiye fazla verdi. Bu fazla devam ediyor şu anda. Neden altın hariç diyoruz? Zira altın bir petrol tercihidir. Yani endüstride kullanılmak üzere yahut tüketmek üzere ithal edilen bir eser değildir.”
“Finansal eğitimin gençlerle sonlu kalmaması gerektiğine inanıyoruz”
Şimşek, bu çerçevede finansal okuryazarların kendi aktardığı bilgiler dahil tüm dataların art planını sorgulamaları gerektiğini lisana getirdi. Finansal okuryazarlığın temelinin eğitim olduğunu da kaydeden Şimşek, “O nedenle Ulusal Eğitim Bakanlığımızla ortak uğraşlarımız inşallah güçlü sonuç verecek. Aslında her yaşta finansal okuryazarlık eğitimi aslında bir zaruret. O nedenle yalnızca Ulusal Eğitim’de değil, yalnızca üniversitelerimizde değil, birçok kamu kurum ve kuruluşla yahut STK ile protokoller imzalanıyor, programlar yapılıyor, çalışmalar sürdürülüyor. Lakin dediğim üzere ne kadar erken yaşta bu bahislerde bir farkındalık oluşturulursa, temel eğitimin modülü olursa alışılmış ki daha âlâ sonuç alma imkanımız var. Finansal eğitimin biz gençlerle sonlu kalmaması gerektiğine inanıyoruz. Aslında toplumun bütün kesitleri için bir gereklilik” diye konuştu.
“Türkiye’nin finansal okuryazarlık oranı yükselecek”
Şimşek, yaklaşık 1 milyon kişinin Finansal Okuryazarlık Platformu üzerinden sertifikalandırıldığını da hatırlatarak, “Herhalde global bu tarafta yapılacak çalışmalarda Türkiye’nin finansal okuryazarlık oranı yükselmiş olacak. Bu iştirakçilerin yüzde 41’i bayanlardan, yüzde 42’si de gençlerden oluşuyor. Bu hakikaten çok manalı ve kapsayıcı” dedi.
“Ülke olarak finansal okuryazarlık eksikliğinden ötürü bir bedel ödemek istemeyiz”
Şimşek, finansal okuryazarlığı bir kere öğretilip unutulan bir bilgi olarak görmediklerini, bilakis hayat uzunluğu gelişen ve uygulamayla pekişen bir marifet olarak gördüklerini vurgulayarak, “Finansal okuryazarlık eksikliğinin ferdi refahımızla direkt bağlı olduğunu, fakat tıpkı vakitte ekonomimizin geleceğiyle ilişkiliyle çok yakın görüyoruz. Şayet finansal okuryazarlık yüksekse büyüme potansiyeli yükselten bir faktör olarak, şayet düşük kalırsa potansiyelimizi aşağıya çeken bir faktör olarak görüyoruz. Yani toplum olarak, ülke olarak finansal okuryazarlık eksikliğinden ötürü bir bedel ödemek istemeyiz. O nedenle de bu uğraşlarımızı hızlandıracağız, geliştireceğiz” sözlerinin kullandı.
Program, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in konuşmasının akabinde ‘Finansal Okuryazarlık Geleceğimi Nasıl Şekillendirir’ isimli fotoğraf ve kompozisyon yarışında dereceye girenlere ödüllerinin verilmesiyle son buldu.
