Süpermarket raflarında rengârenk meyveler, uygulamalarda tek tıkla gelen yemekler… Ancak hiç düşündünüz mü bu bolluk nereye kadar sürer? Toprak yoruluyor, su azalıyor, iklim değişiyor. Pekala biz ne yapıyoruz? Tüketiyoruz. Durmadan. Lakin durun bir dakika — ya tabiatla işbirliği yaparak yaşamak mümkünse?
İşte karşınızda ismi sıkıntı, fikri kolay bir kavram:Permakültür.
“Permanent agriculture” yani kalıcı tarım sözünden türemiş, ancak aslında bundan çok daha fazlası. Kentte balkonunda domates yetiştiren de, köyde kendi ormanını kuran da bu ideolojiyi benimsiyor. Zira permakültür yalnızca ne yediğinle değil, nasıl yaşadığınla ilgileniyor.
Her şey 1970’lerde iki Avustralyalı tabiat âşığının (Bill Mollison ve öğrencisi David Holmgren) “Doğa aslında kusursuz çalışıyor, biz neden bozuyoruz?” sorusuyla başladı. Onlar sistemler kurdu, kitaplar yazdı. Ve bugün bu fikir dünya çapında binlerce beşere ilham veriyor.
Permakültürün üç kolay lakin güçlü unsuru var:
-
Doğaya âlâ bak
-
İnsana güzel bak
-
Fazlayı paylaş
Bu kulağa çok “ideal” gelebilir lakin aslında hayli uygulanabilir. Kendi kompostunu yap, yağmur suyunu biriktir, balkonunda zerzevat yetiştir, fazlanı komşunla paylaş… Hepsi permakültür.
Üstelik yalnızca tarım değil bu. Mesken tasarlarken, alışveriş yaparken, hatta günlük hayatını planlarken bile doğayı örnek alabilirsin. Zira bu sistem tabiattan öğreniyor: Çeşitlilik, istikrar ve işbirliği temel. Monotonluk, israf ve rekabet değil.
Bugün artık apartman dairelerinde kurulan küçük bahçeler, çatılarda yetişen bostanlar, toplulukların kurduğu paylaşımlı besin sistemleri var. Ve tüm bu hareketin kalbinde tabiatla yine bağ kurmak yatıyor.
Permakültürün en hoş yanı şu: Bir çiftlik sahibi olman gerekmiyor. Bir saksı fesleğenle bile başlayabilirsin. Problem “nerede” olduğun değil, “nasıl” düşündüğün. Yani betonun ortasında da tabiatla barışmak mümkün.
Ve kim bilir? Tahminen toprakla el ele verdiğimizde, yalnızca doğayı değil, kendimizi de güzelleştiririz.
