Yatırım Masası – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Temmuz 2025 periyoduna ilişkin Piyasa İştirakçileri Anketi’ni yayımladı. Aylık nizamlı olarak yayımlanan bu anket, hem gerçek kesimin hem de finansal bölümün enflasyon, döviz kuru, faiz ve büyüme üzere temel makroekonomik göstergelere yönelik beklentilerini içeriyor. Temmuz ayı dataları, bilhassa yıl sonu TÜFE ve döviz kuru beklentilerinde dikkat cazibeli değişimlere sahne oldu. Faiz cephesinde ise piyasaların giderek daha temkinli bir optimistlik inşa etmeye başladığı görülüyor.
Enflasyon Beklentisinde Kademeli Gerileme
Temmuz anketine nazaran yıl sonu TÜFE beklentisi %29,86’dan %29,66’ya çekildi. Bu, sonlu üzere görünse de Merkez Bankası’nın dezenflasyon süreci için güçlü bir sinyal olarak kıymetlendirilebilir. Tıpkı vakitte 12 ay sonrası TÜFE beklentisi %24,56’dan %23,39’a gerilerken, 24 ay sonrası beklentiler de %17,35’ten %17,08’e düştü.
Bu datalar, piyasanın orta vadede fiyat istikrarının tekrar inşa edilebileceğine dair bir inanç geliştirmeye başladığını gösteriyor. Lakin hala %30’a yakın seyreden kısa vadeli TÜFE kestirimleri, enflasyonun yapışkanlığını koruduğunu ve temel fiyat dinamiklerinin şimdi istek edilen seviyeye inmediğini ortaya koyuyor.
Kur Cephesinde Üst İstikametli Revizyon
Temmuz anketinde dikkat çeken bir öbür nokta ise döviz kuru beklentilerindeki artış oldu. İştirakçiler yıl sonu dolar/TL beklentisini 43,5731’den 43,7219’a yükseltti. Bilhassa 12 ay sonrası için öngörülen dolar kuru, 47,0352’den 47,6972’ye çıktı. Bu, bir evvelki aya nazaran yaklaşık 65 kuruşluk bir üst revizyon manasına geliyor.
Döviz kurundaki bu beklenti artışı, iç talepteki dirençli seyir, dış ticaret açığı ve jeopolitik risklerin birleşiminden kaynaklanıyor olabilir. Birebir vakitte yaz aylarında turizm gelirlerinin mevsimsel tesiriyle sonlu kalan döviz bolluğunun sonbaharda azalacağı kanısı de, yatırımcıların dolar/TL beklentisini üst çekmesine neden olmuş olabilir.
Faiz Beklentisi: Piyasa Optimist Ancak Temkinli
Ankette öne çıkan bir öteki öge da TCMB siyaset faizi beklentisinin %43,29 düzeyinde şekillenmiş olması. Bu oran, mevcut siyaset faizinin (%50) altında kalırken, Merkez Bankası’nın kısa vadede ölçülü bir faiz indirimi yapabileceği tarafındaki piyasa algısını yansıtıyor.
Özellikle yılın ikinci yarısında beklenen enflasyon gerilemesi ve baz tesirinin devreye girmesi, faiz indirimi beklentilerini güçlendiriyor. Fakat Merkez Bankası’nın “veriye dayalı” karar yaklaşımı nedeniyle, indirime gidilmesi için kalıcı enflasyon düşüşünün somut biçimde görülmesi bekleniyor.
Piyasa Algısı Ne Diyor?
Finansal piyasa aktörleri, son 12 aylık siyaset yaklaşımı sayesinde Merkez Bankası’na duydukları inancı tekrar inşa etmeye başladı. Bu durum, beklentilerdeki düzgünleşme eğilimini destekliyor. Lakin döviz kuru beklentisindeki artış, şimdi kalıcı bir istikrar ortamının tam olarak sağlanamadığını gösteriyor.
Anket iştirakçilerinin yarıdan fazlasının döviz beklentisini üst revize etmiş olması, döviz arzında kalıcı güçlenme sağlanmadan TL üzerindeki baskının devam edebileceğine işaret ediyor. Bu nedenle, önümüzdeki devirde Merkez Bankası’nın sırf siyaset faiziyle değil; rezerv idaresi, sterilizasyon adımları ve kredibilite siyasetleriyle birlikte hareket etmesi bekleniyor.
Anketin İştirakçi Yapısı ve Güvenilirliği
TCMB’nin Piyasa İştirakçileri Anketi, 54 finansal kuruluş ve 18 gerçek bölüm temsilcisinden oluşan toplam 72 iştirakçi ile gerçekleştirilmiştir. Anketin sonuçları, karar alıcılar ve yatırımcılar tarafından “öncü sinyal” niteliğinde bedellendirilmektedir.
Özellikle yabancı yatırımcıların Türkiye risk primi ve portföy kararlarında bu çeşit dataların tesirli olduğu bilinmektedir. Bu nedenle açıklanan beklentiler, yalnızca iç piyasayı değil, milletlerarası algıyı da etkileme potansiyeline sahiptir.
Değerlendirme: İktisatta Dönüşüm Süreci Devam Ediyor
Genel olarak değerlendirildiğinde, Temmuz ayı anketi piyasaların enflasyonla çaba sürecine olan inancını güçlendirdiğini, lakin döviz kuru tarafında hâlâ kırılganlıkların devam ettiğini gösteriyor. Faiz indirim beklentisi ise, TCMB’nin son devirde benimsediği sıkı para siyasetinin meyve vermeye başladığına dair bir sinyal olarak okunabilir.
Ancak bu sürecin kalıcı olması için bilhassa yapısal ıslahatlara, mali disipline ve inanç inşa edici siyasetlere muhtaçlık olduğu unutulmamalı. İktisatta yine dengelenme süreci hala devam ediyor ve bu süreçte belirsizlikler kadar fırsatlar da bulunuyor.
Bu makale birinci olarak Yatırım Masası sitesinde yayına girmiştir
