Investing.com — Avrupa Merkez Bankası’nın tek faiz oranı siyaseti, Euro Bölgesi’ndeki farklı ekonomik şartları yansıtmadığı gerekçesiyle uzun müddettir eleştiriliyor.
2000’li yıllarda, bu “herkese tek beden” siyaseti büyük dengesizliklere yol açtı. İspanya iktisadı sürdürülemez biçimde büyürken, Almanya zorlanıyordu. AMB ise her ikisine de uymayan tek bir faiz oranını sürdürdü.
Sermaye, merkez ülkelerden etraf ülkelere akarak emlak balonlarını ve borç birikimini besledi. Global mali kriz patlak verdiğinde, güney ülkelerindeki sonuçlar çok ağır oldu.
2010’lu yıllar da benzeri bir öykü anlattı. Etraf ülkeleri derin durgunluklar ve yavaş toparlanmalarla karşı karşıya kalırken, ortak para siyaseti zayıf ekonomilerden çok güçlü ekonomilere uygun olmaya devam etti. Bu durum güneydeki uzun vadeli durgunluklara katkıda bulundu. AMB’nin tek tip faiz oranı, para birliği içinde bir ayrılık kaynağı olmayı sürdürdü.
Ancak şartlar değişti. Son periyottaki büyüme farklılıklarına karşın, İspanya iktisadı 2022’nin dördüncü çeyreği ile 2025’in birinci çeyreği ortasında %6,3 büyürken, Almanya iktisadı daraldı. Capital Economics analistleri, Euro Bölgesi’nin dört büyük ekonomisindeki enflasyon ve çıktı açıklarının artık on yıllardır olduğundan daha uyumlu olduğunu savunuyor.
Bu durum, Taylor Kuralı tahlilinde açıkça görülüyor. Bu kural, enflasyon, çıktı açığı ve burada %0,5 olarak varsayılan istikrarlı bir gerçek faiz oranına dayalı olarak uygun faiz oranını kestirim ediyor.
Capital Economics, IMF ve OECD’den alınan çekirdek HICP enflasyonu ve çıktı açığı varsayımlarını kullanarak, kuralın şu anda Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya için benzeri siyaset faizlerine işaret ettiğini tespit etti.
Bu durum, optimal faiz oranlarının blok genelinde büyük ölçüde farklılık gösterdiği son 25 yılın birçoklarından farklı bir tablo çiziyor.
Son periyottaki yakınsama, büyük ölçüde tüm üye ülkeleri misal biçimde etkileyen Covid-19 pandemisi ve güç fiyatlarındaki artış üzere ortak şokların sonucu. Ülkeye mahsus aksaklıkların azalmasıyla, optimal para siyaseti ayarları ortasındaki fark daraldı.
Dahası, bir vakitler etraf ülkeleri etkileyen makroekonomik dengesizlikler bugün daha küçük görünüyor.
2000’li yılların bilakis, çok kredi akışları yahut çok ısınmış emlak piyasalarına dair çok az delil var. Mali siyasetler da eskisi kadar farklı değil, fakat bu durum yakında değişebilir.
Capital Economics, gelecekte farklılıkların yine ortaya çıkabileceği konusunda uyarıyor. Süratli talep artışı ve tarihi olarak düşük işsizlik oranıyla İspanya’nın yakında çekirdek enflasyonunda artış görmesi ve potansiyel olarak daha sıkı para siyasetine muhtaçlık duyması olası.
Bu ortada, Fransa üzere ülkeler büyük açıkları ve borçları yönetmek için mali politikayı sıkılaştırmak zorunda kalacak. Bu durum daha düşük faiz oranlarını haklı çıkarabilir. Buna karşılık, Almanya’nın mali politikayı gevşetmesi bekleniyor. Bu da daha yüksek faiz oranlarını gerektirebilir.
Bu makale yapay zekanın takviyesiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Kaide ve Şartlar kısmımıza bakın.
