Foreks – Güç maliyetlerinin esnaf ve sanatkârlara yük getirdiğini vurgulayan TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Son yapılan artırımlarla birlikte doğalgaza gelen artışla esnafın mağduriyeti de artacak. Alışılmış bu durum fiyatlara yansıyacak. Enflasyonun yükselmesine, maliyetlerin artmasına sebep olacak. Bununla ilgili esnaf için özel bir tarife yapılması lazım. Güç bölümü, esnafın en büyük girdi maliyetleri içerisinde yer alıyor. Artık birçok kurumda ya elektrikli ya da doğalgazlı fırınlar kullanılıyor. Üretimin en büyük kalemi olan güç maliyetleri, esnafı mağdur ediyor. Elektrikte sanayiciye farklı, konuta başka tarife uygulanırken esnaf ise ticarethane kapsamında kullandığı elektrik bedellerini en yüksek tarifeden ödüyor. Konutlarda elektrik tasarrufu yapılması için çeşitli önlemler alınırken, esnafın da dükkânının aydınlatılması hem can güvenliği hem de mal güvenliği açısından değerli. Sokaklar aydınlık olursa beşerler o caddede, sokakta, mahallede inançlı bir biçimde gezebilir” dedi.
-“ESNAFIN ÜZERİNDEKİ GÜÇ MALİYETİ YÜKÜ HAFİFLETİLMELİ”
Esnafın korunması gerektiğini belirten Palandöken, “Aynı halde tabela da değerlidir. Sokağı aydınlatmazsa o sokak, o semt fonksiyonunu kazanamaz. Yapılması gereken, esnafın tarifelerinin biraz daha düşük olmasıdır. Doğalgaza yüzde 25 civarında bir artırım yapıldı. Bu çok büyük bir sayı. Maliyetin dörtte biri kadar bir artış manasına geliyor. Yani 1 liralık maliyete yüzde 25 eklendiğinde bu bedel daha da yükselecek. Esnafın gelirinin artması için alternatif tahliller üretilmesi gerekiyor. Yoksa esnaf zati ayakta sıkıntı duruyor. Elektrik parası, doğalgaz parası, tıpkı formda toplumsal güvenlik primleri ve öteki girdi masrafları esnafı perişan ediyor. Esnaf ve zanaatkârsız bir toplumda enflasyonla gayret uzun sürecek üzere görünse de, esnafın ayakta kalma mühletinin azaldığını herkes görebiliyor. Bunun için elektrik ve doğalgaz tarifelerinde düzenleme yapılmalı. Bu kalemler girdi maliyeti olarak kabul edilirse; bir pastacının, bir simitçinin, bir fırının, bir bakkalın buzdolabı ya da bir kasabın kullandığı elektrik maliyetleri vatandaşa bu kadar yansımaz. Bu çeşit artırımlar yapılırken, fiyatların denetim edilebilmesi ve maliyetlerin azaltılabilmesi için tedbir alınması gerekiyor. Klimalar çalışacak, sokak aydınlatılacak, tabelalar yanacak. Hasebiyle o cıvıltı, o parlaklık, o dükkânların hangi mesleği icra ettiğini gösterecek biçimde korunmalı” diye konuştu.
-“BU ARTIRIMLAR EKONOMİK DÜZELME YERİNE ZİYAN VERECEK”
Zammın deva olmadığını tabir eden Palandöken, “3 girdi çok kıymetli: birincisi elektrik, ikincisi doğalgaz, üçüncüsü su. Dördüncüsü de emekçi maliyetleri. Ayrıyeten bilindiği üzere iş yeri kiralarıyla ilgili ezalar da devam ediyor. Artık mal sahipleri, ’10 yılı doldurdun, iş yerimi boşalt’ demeye başlıyor. Esnaf ise lakin 10 yıl içinde müşteri potansiyelini oluşturabiliyor. Bu durumda dükkânını boşaltmak zorunda kalması, işsiz kalmasına neden oluyor. Hem Maliye Bakanlığı hem Enerji Bakanlığı hem de Ticaret Bakanlığı bir araya gelip, esnafın bu mağduriyetini gidermeli. Öbür taraftan biliyorsunuz, esnaf artık kamu hizmeti gören bir kurum hâline geldi. Ticarethanelerin tasarruf yapma üzere bir lüksü yok. Mecburen bu enerjiyi kullanmak zorundalar. Teknoloji gelişiyor. Herkes artık işini elektrik ya da doğalgazla yapıyor. Eskisi üzere odun, kömür kullanılmıyor artık. Gaz lambası da kalmadı. Bu gelen maliyetler dar gelirli esnafı mağdur ediyor. Bununla ilgili bir an önce önlemlerin alınması elzem oldu. Dolaylı vergilendirme de tıpkı formda, ÖTV’de KDV’de fiyatların yükselmesi yeniden vatandaşa yansıyor, küçük esnaf ayakta kalamıyor. Bu artırımlar iktisattaki düzelme yerine ziyan getirecek. Ekonomik önlemler başarılı bir biçimde düşüş eğilimine girmeli; mevsimsel de olsa herkesin mustarip olduğu bir bahis. Her artış, devletin gelirini artırması gereken bir kalem olarak görülse bile, bu artırımların hem tüketiciye hem de bu ticareti yapan insanlara kıymetli bir yük getirdiği, münasebetiyle maliyetin tekrar dar gelirliye yansıdığı herkes tarafından biliniyor. Bu artırımlardan kaçınmak lazım. Artırım deva değil” diye konuştu.
