TÜİK Yoksulluk ve Ömür Şartları İstatistikleri, 2022 bilgilerini yayımladı.
Buna nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran, yoksulluk oranı 2022 yılında tıpkı seviyede kalarak yüzde 14,4 oldu. Medyan gelirin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran hesaplanan yoksulluk oranı ise son yılda 0,3 puan artarak yüzde 21,6 olarak gerçekleşti.
Verilere nazaran ülkede 12 milyon kişi fakir olarak kaydedilirken en fakir bölge yüzde 15’lik oran ve 615 bin kişi ile Adana – Mersin bölgesi, en az fakiri olan bölge ise yüzde 3,2’lik oran ve Gaziantep, Adıyaman ve Kilis’ten oluşan TRC1 oldu. Bu bölgede fakir sayısı ise 2021 yılında221 binken 2022 yılında 107 bine düştü. Adana-Mersin’deki fakir sayısı ise 588 binden 618 bine yükseldi.
Yoksulluk ve Ömür Şartları İstatistiklerinin hesaplandığı Gelir ve Ömür Şartları Araştırması 2022 yılı sonuçlarına ait gelir bilgileri, bir evvelki takvim yılı olan 2021 yılını referans alındı. Gelir ve yoksulluk hesaplamalarında; hanehalkı gelirleri, hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürülüyor.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran, yoksulluk oranı bir evvelki yıla nazaran 0,9 puanlık azalış ile yüzde 7,6 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin yüzde 70’i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran hesaplanan yoksulluk oranı ise bir evvelki yıla nazaran 0,6 puanlık artış ile yüzde 29,3 oldu.
Üniversite mezunlarının yüzde 2,6’ı yoksul
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına nazaran; okur-yazar olmayan fertlerin yüzde 27,7’si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,4’ü, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,8’i, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,8’i fakir olarak hesaplandı. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,6 ile en düşük yoksulluk oranına sahip küme oldu.
Çamaşır makinesi, renkli televizyon ve telefon sahipliği anketten çıkarıldı
Geçen yıllarda yayımlanan maddi mahrumluk tarifi Eurostat tarafından revize edilerek tarifin içine toplumsal mahrumluk kriterleri de dahil edildi.
Maddi ve toplumsal mahrumluk oranı hesabında hane seviyesinde sorgulanan değişkenler; araba sahipliği, ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, konuttan uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme, konutun ısınma muhtaçlığını karşılayabilme ve yeni eklenen mobilyaları eskidiğinde değiştirebilme durumu olarak tanımlandı. Geçen yıllarda maddi mahrumluk tarifine dahil olan çamaşır makinesi, renkli televizyon ve telefon sahipliği yeni tariften çıkarıldı.
Bu oran için fert seviyesinde yeni eklenen değişkenler ise; eskimiş giysileri yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olabilme, ayda en az bir sefer tanıdıkları ile toplanabilme, fiyatlı boş vakit faaliyetlerine katılabilme, kendini güzel hissetmek için bir ölçü para harcayabilme ve ferdî emelli kullanım için internet sahipliği olarak belirlendi.
Yukarıda belirtilen on üç hususun en az yedisini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan maddi ve toplumsal mahrumluk oranı; 2021 yılında yüzde 18,1 iken 2022 yılı anket sonuçlarında 1,5 puan azalarak yüzde 16,6 olarak iddia edildi.
Halkın yüzde 60’ı taksit ödüyor, sızdıran çatı, nemli duvar hâlâ sorun
Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 33,6’sı konutunda izolasyondan ötürü ısınma sorunu ile sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. sorunları yaşarken, yüzde 21,7’si trafik yahut sanayinin neden olduğu hava kirliliği, etraf kirliliği yahut başka çevresel problemlerle karşılaştı.
Geçen yıla nazaran konut alımı ve konut masrafları dışında borç yahut taksit ödemesi olanların oranı 4,3 puan azalarak yüzde 59,4 oldu. Nüfusun yüzde 6,2’sine bu ödemeler yük getirmezken yüzde 17,7’sine çok yük getirdi. Hanelerin yüzde 59,6’sı meskenden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 41,5’i iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 31,1’i beklenmedik harcamaları, yüzde 20,4’ü meskenin ısınma muhtaçlığını, yüzde 65,4’ü eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
