Bloomberg’in haberine nazaran Türkiye, Irak’tan ham petrol ihracatının kendi toprakları üzerinden nasıl tekrar başlatılacağı konusunda merkezi Irak hükümeti ile Bölgesel Kürt İdaresi (BKY) ortasında bir muahede sağlamaya çalışıyor.
Türkiye, tahkim mahkemesinin Bağdat’ın onayı olmadan petrol taşıması nedeniyle Irak’a yaklaşık 1,5 milyar dolar tazminat ödemesine karar vermesinin akabinde Mart ayında boru hatından akışı durdurmuştu.
Kaynakların bildirdiğine nazaran Ankara petrol uyuşmazlığını Irak’ın içişleri olarak görüyor hasebiyle kelam konusu cezanın ihracattan yarar sağlayan taraf olan Bölgesel Kürt İdaresi tarafından ödenmesi gerektiğini düşünüyor.
Buna nazaran Irak ve Bölgesel Kürt idaresinin ortasında uzun yıllardır devam eden Kuzey Irak petrol satış hakları ve petrol ihracatından elde edilen gelir paylaşımı konusunda birbiriyle çelişen talepleri üzerinde muahedeye varılması isteniyor.
Petrol ihracı uyuşmazlığı Irak’ın iç meselesi
Bloomberg kaynaklarına nazaran Türkiye, Paris merkezli Memleketler arası Ticaret Odası’nın karar verdiği 1,5 milyar dolarlık cezayı Irak’ın iç sorunu olarak görüyor ve Bölgesel Kürt Yönetimi’nin mevzuyu Bağdat ile çözmesini istiyor.
Türkiye’nin petrol akışındaki kesintiden kaynaklanan gelir kaybının yıllık 1 milyar doların biraz üzerinde olduğu kestirim ediliyor. Bu sayının Irak’ın kayıplarıyla karşılaştırıldığında çok az kalması nedeniyle, Bağdat ve Erbil’in ortasındaki çıkmaza bir tahlil bulmaları için güçlü bir motivasyona sahip oldukları bedellendiriliyor.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, hafta başına Bağdat’ta Iraklı mevkidaşı ile yaptığı görüşmenin akabinde Perşembe günü Erbil’de üst idareyle güç, iktisat ve güvenlik ilgilerini kapsayan görüşmeler gerçekleştirmişti.
Türkiye Güç Bakanı Alparslan Bayraktar da Erbil’e giderek Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdul Ghani ile görüşmüştü.
Ankara güç santralleri ve altyapıların inşası konusunda yardım teklif ediyor
Ankara, Bölgesel Kürt İdaresi’nin (KBY) yanı sıra Bağdat’taki merkezi hükümete güç santralleri ve öbür altyapıların inşası konusunda yardım teklif ediyor. Uzmanlar ihracat uyuşmazlığının tek başına bir sorun olarak ele alınmasından çok kapsamlı bir mutabakatlar bütünüyle çözülmesinin daha kolay olacağını kıymetlendiriyor.
Kaynaklar, Bağdat’ın Türkiye’den petrol ihracatından elde edilen parayı BKY’ye ayrılan hisse olan yüzde 12,6’sını düşerek Irak’a aktarmasını istediğini lakin BKY’nin Türkiye’ye, başka ayrı Irak petrol ihracatlarından fon toplayamadığı gerekçesiyle, kendi toprakları üzerinden yapılan ihracattan elde edilen gelirin tamamını talep ettiğini vurguladı.
Taraflar ortasında yaşanan uyuşmazlık sonrası kapanan boru sınırı global piyasalardan günlük yaklaşık yarım milyon varil ham petrolün kesilmesine neden oldu. Bununla birlikte Irak’ın hali hazırda OPEC kotasına yakın düzeylerde petrol ihraç etmesi nedeniyle mutabakat sağlanması halinde kesilen arzın ne kadarının tekrar piyasaya sağlanacağı bilinmiyor.
