TÜSİAD’dan yapılan açıklamaya nazaran, her yıl Dünya İktisat Forumu’nda açıklanan “Küresel Riskler Raporu” tanıtımı bu yıl Zurich, Marsh ve TÜSİAD işbirliğinde gerçekleştirildi.
Açıklamada konferanstaki konuşmasına yer verilen Turan, raporda yer alan anket sonuçlarına değinerek, iki yıllık vadede iştirakçilerin yalnızca yüzde 16’sının global görünümün stabil yahut sakin olacağını düşündüğünü belirterek, 10 yıllık vade için bu oranın yüzde 9’a gerilediğini aktardı.
Turan, 10 yıllık vadede global görünümün türbülanslı yahut daha makûs olmasını bekleyenlerin oranının ise yüzde 63 olduğunu kaydederek, “Bu durum risk çeşitlerinden bağımsız, kuvvetli bir süreç yaşayacağımıza işaret ediyor. Yalnızca global iktisadın bugün içinden geçtiği süreç dahi, kendi içinde değerli belirsizlikler barındırıyor. Her ne kadar ekonomiyi jeopolitik risklerden, toplumsal mevzulardan ayrıştırmamız güç olsa da yalnızca küresel enflasyondaki seyir ve merkez bankalarının yarattığı belirsizlik bile iş dünyası açısından çok yakından takip edilmesi gereken bir süreç.” sözlerini kullandı.
“Küreselleşme, ekonomik ve siyasal manada beklentileri yerine getiremedi”
Turan, son 20 yıldır, globalleşmenin ekonomik ve siyasal manada beklentileri yerine getiremediği, sistemden hoşnutsuzlukların ve buna paralel reaksiyonların ortaya çıktığı bir periyodun içinde olduklarının altını çizdi.
Dünyada yaşanan mevcut rekabet ve çatışmalara dikkati çeken Turan, global sıkıntıların daha fazla çatışma değil, global ahenk ve tahlil gerektirdiğini kaydetti.
Turan, Global Riskler Raporu’nda bundan sonraki periyotta 3 temel mevzuda riskler ortaya çıktığını anlatarak, iklim değişikliği, ani hava olayları üzere “Çevresel Riskler”, göç, toplumsal kutuplaşma üzere “Sosyal Riskler” ve “Dezenformasyon Çağı Riski” başlıklarını paylaştı.
Türkiye’nin de hem iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek bölgelerden birinde yer aldığını hem de genel kanının bilakis doğal kaynaklar açısından hayli sonlu olduğunu tabir eden Turan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Pek çok araştırmaya nazaran iklim değişikliğinin, ülkemizin orman, bozkır ve öteki bitki örtüsünü, sulak alanlarını ve tarımını olumsuz tarafta ve derinlemesine etkileyeceği bedellendiriliyor. Su gerilimi altında bir ülke olarak su kıtlığı ile müsabakaya giderek yakınlaşıyoruz. Ülke genelinde kurak alanlar genişliyor. Anadolu’daki buzulların eridiğini gözlemleyen araştırmalar var. Öte yandan, 2023’ün birinci 9 ayında, ülkemizde 14 bin 140 hektar orman alanı ziyan görmüşken 2021’de meydana gelen ve 139 bin 503 hektar orman alanına ziyan veren yangınlar, hafızalarımızda tazeliğini koruyor. Bir akademik araştırma da Türkiye’deki vilayetlerin üçte birinden fazlasının ‘yüksek’ yahut ‘çok yüksek’ iklim riski altında olduğunu ortaya koyuyor.”
Turan, ekolojik sistemlerin, sağladıkları tüm yararlarla birlikte bütüncül kıymetlendirilerek korunması ve onarılması gerektiğini anlatarak, “Kaynak ve güç verimliliğini, düşük sera gazı salımını sağlayacak teknolojik dönüşüm ve inovasyonu ve sorumlu siyasetleri içeren bu dönüşüm sürecini, tüm paydaşların faal işbirliğiyle ele almalıyız.” açıklamasında bulundu.
Orhan Turan, BM Mülteci Örgütü (UNHCR) bilgilerine nazaran, dünya genelinde savaş, zulüm, şiddet ve insan hakları ihlalleri nedeniyle yerinden edilmiş bireylerin sayısının 2023 Eylül sonunda 114 milyonu aştığını vurguladı.
Göç olgusunun artık her ülkenin gündeminde olması ve dikkatli yönetilmesi gereken bir mevzu olduğuna dikkati çeken Turan, “Ülkemiz ise son 10 yıldır farklı şartlarda büyük bir göç gerçeğiyle karşı karşıya ve 2014’ten bu yana en fazla mülteci barındıran ülkelerden biri. Bir yandan Ortadoğu, Asya ve Afrika’dan ağır bir göç dalgasıyla karşı karşıyayız öte yandan nitelikli ve yetişmiş insan kaynağımızı, beyin göçü ile kaybediyoruz.” tabirlerini kullandı.
Turan, gelecek 2 ila 10 yıl içinde birinci 10’daki global risk ortasında toplumsal kutuplaşma, ekonomik fırsatların eksikliği ve gönülsüz göç mevzularının toplumsal açıdan ön planda olduğunu aktardı.
“Yapay zeka 10 yıl içinde global GSYH’yi yüzde 7 artırabilir”
TÜSİAD Yönetim Kurulu Lideri Turan, yapay zekanın yaygın bir formda benimsenmesinin 10 yıl içinde global gayrisafi yurt içi hasılayı (GSYH) yüzde 7 artırabileceğinin öngörüldüğü bilgisini paylaştı.
Turan, “Bu oran, üretkenliğin yüzde 1,5 puan artırılması manasına geliyor. Geniş bant teknolojisinin ve taşınabilir aygıt kullanımının yaygınlaşması ile data ölçüsünde muazzam bir artış yaşanırken, data saklılığı ve güvenliği de kesim ayırt etmeksizin eş vakitli değer kazanıyor. Giderek bilgiye dayanan iktisat yapısında, yapay zeka kullanımının imkanlarını ve risklerini de eş vakitli düşünmemiz gerekiyor.” yorumunu yaptı.
Yapay zeka tarafından üretilen dezenformasyon ve yanlış bilgilendirmenin geçen yıl yayınlanan Global Riskler Raporu’nda 16’ncı sırada yer aldığını kaydeden Turan, bu durumun bu yıl kısa vadeli en büyük global risk olarak değerlendirildiğinin altını çizdi.
Turan, iş dünyası olarak teknolojinin ve dijitalleşmenin fırsatlarından yararlanırken, tıpkı vakitte risklere karşı hazır ve korunaklı olunması gerektiğini belirtti.
En kıymetli ticaret ve yatırım ortağı olan Avrupa’nın 2030’a kadar dijital kapasitesini, insan kaynağını ve altyapısını kıymetli ölçüde geliştirmeyi hedeflediğini aktaran Turan, “AB Dayanıklılık Yasası başta olmak üzere, memleketler arası bilgi akışları, bilgi kapalılığı üzere, dijital dönüşümü çok boyutlu ve bütüncül ele almaya yönelik pek çok yeni mevzuat ortaya konuyor. Bu devirde kelam konusu düzenlemelere erken ahengin sağlanması şirketlerimiz için rekabet avantajı yaratacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
