Foreks – Ülker ve Sabancı Üniversitesi iş birliğiyle buğdayın tarlada çinko ve selenyum bakımından zenginleştirilmesini sağlayan “Biyofortifikasyon Projesi” birinci sonuçlarını verdi. Tarlada yetiştirilme sırasında yapraktan çinko ve selenyum uygulamalarıyla beslenen buğdaydan üretilmiş “Saklıköy Tarlada Zenginleştirilmiş Tahıllı Bisküvi” piyasaya çıktı.
Sürdürülebilir tarım konusunda buğday, fındık, kakao özelinde projeler geliştiren Ülker, Sabancı Üniversitesi’yle değerli bir iş birliğine imza attı. Bu iş birliğinde, tarlada çinko ve selenyum bakımından zenginleştirilen buğday, evvel una sonra esere dönüştürüldü.
İki yıldır alanda yürütülen Biyofortifikasyon Projesi’yle buğday adedinde ve ondan elde edilen unda çinko ve selenyum ölçülerinde değerli artışlar sağlandı. Örneğin, Ülker’in üretim tesislerinde, zenginleştirilmiş buğdaylardan elde edilen tam buğday ununda, uygulama yapılmayan una kıyasla çinko ölçüsünün %46 oranında arttığı belirlendi. Ülkemizde yetiştirilen buğdaylarda çok düşük düzeylerde bulunan selenyum ise 18 kat artış göstererek dilek edilen seviyelere ulaştırıldı. Yapılan laboratuvar tahlilleri, tarlada buğday adedinde sağlanan mineral zenginliğinin una ve akabinde son eserlere tesirli bir formda aktarılabildiğini ve korunduğunu gösterdi.
Ülker’in tarlada yapılan uygulamayla mineralce zenginleştirilmiş buğdaylardan elde edilen unla ürettiği hudutlu sayıdaki Saklıköy Tarlada Zenginleştirilmiş Tahıllı, Sütlü Çikolatalı, Pirinç Patlaklı, Portakallı ve Hindistan Cevizli bisküvisi tüketicinin beğenisine sunuldu.
Ülker CEO’su Özgür Kölükfakı, kullandıkları ham unsurlar ortasında %39’luk oranla birinci sırada bulunan buğdayın sürdürülebilirliğinin Ülker için büyük ehemmiyet taşıdığını belirtti. Buğdayda kapsayıcı bir yaklaşım benimsediklerini lisana getiren Kölükfakı kelamlarına şöyle devam etti:
“Bisküvilik buğday ıslahından toprağın sıhhatinin güzelleştirilmesine yönelik onarıcı tarıma kadar çeşitli mevzulara odaklanıyoruz. Projeleri geliştirirken de mevzunun uzmanlarıyla iş birlikleri yapmayı, topluma, paydaşlarımıza katkı sağlamayı çok önemsiyoruz. Biyofortifikasyon Projesi de Sıhhat Bakanlığı’nın Türkiye Beslenme Rehberi’nde yararlarına da yer verdiği, ülkemizde eksikliği görülen çinko ve selenyum minerallerine dikkat çekmek ve toplumsal yarar sağlamak için kıymetli bir fırsattı. İki yıl süren proje kapsamında buğdayın çinko ve selenyum içeriği tarlada zenginleştirildi. Bu buğday fabrikamızda un haline getirildi. Çabucak sonrasında hudutlu sayıda Saklıköy Tarlada Zenginleştirilmiş Tahıllı bisküviyi tüketicilerimizle buluşturarak projeyi tarladan rafa tüm süreçleriyle somutlaştırmış olduk.”
Daha evvel Aliağa Bisküvilik Buğdayı’nı birlikte gerçekleştirdiğimiz Bahri Dağdaş Milletlerarası Ziraî Araştırma Enstitüsü ile yeni buğday çeşitleri üzerinde çalışmaya devam ettiklerini belirten Kölükfakı, ayrıyeten 2023 yılında 13 bin yıllık geçmişi ile Türkiye’nin en pahalı atalık buğday cinslerinden Kavılca ile ilgili farkındalığı artırmak hedefiyle Saklıköy Kavılca Buğdaylı Çikolata Kremalı bisküviyi ürettiklerini de hatırlattı.
Toprağın sıhhatinin korunmasının Ülker için değerine dikkat çeken Kölükfakı kelamlarına şöyle devam etti: “Buğday üretiminde uyguladığımız onarıcı tarımla yerli tarım, mahallî kalkınma ve çiftçi refahını merkeze koyuyoruz. 2030’a kadar 10 bin dekar alanda onarıcı tarım uygulamasını hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamdaki çalışmalarımıza 2025 prestijiyle 101 çiftçimizle devam ediyoruz.”
Prof.Dr. İsmail Çakmak: “Saklıköy’ün öyküsü, farklı eserlere uyarlanabilecek bir örnektir”
Biyofortifikasyon Projesi’nin Yürütücüsü ve Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. İsmail Çakmak ise her yıl yapılan bitkisel üretimle, topraklardan tonlarca mikro besin elementinin uzaklaştırıldığını kaydetti. Tarımda yüksek verimli çeşitlerin kullanılmasıyla bu sorunun giderek daha da şiddetlendiğine işaret eden Çakmak, topraklarda baş gösteren bu mineral kayıplarının tükettiğimiz besinlerde da ortaya çıktığını ve bunun da bugün insanlarda (özellikle çocuklarda) çok yaygın olan zımnî açlığın ortaya çıkışında belirleyici bir rol oynadığını tabir etti.
Çakmak şöyle devam etti: “Toprak, mineraller bakımından yoksulsa, besin da yoksuldur, insan da… Bu noktadan hareketle Ülker’le geliştirilen bu iş birliğiyle bu mineral eksikliği sıkıntıya süratli ve tesirli bir tahlil bulmaya çalıştık. Buğday, şimdi tarladayken yapraklarına uygulanan çinko ve selenyumla beslendi ve sonra bünyesine aldığı bu bedelli mineralleri adedine taşıdı. Böylelikle buğday, yıllardır azar azar kaybettiği mineral zenginliğine tekrar kavuştu. Yani, ona dışarıdan farklı bir şey eklenmedi; yalnızca vakitle kaybettiği mineraller yine kazandırıldı.
Zenginleştirilmiş bu buğdayın unuyla üretilen Saklıköy bisküvisi, ‘tarladan sofraya’ anlayışının hoş bir örneği olacak. Üstelik, Saklıköy’ün öyküsü, ekmekten makarnaya, sütten çaya birçok temel besine da uyarlanabilecek bir örnek teşkil edecek. Bu sayede hem çiftçilerimize yeni kar fırsatları sunulacak hem de insanlarımız için daha besleyici besinlerin yolu açılacak.” Çakmak ayrıyeten, Ülker ile yürütülen bu zenginleştirme çalışmasının, Sabancı Üniversitesi liderliğinde 15 ülkede 12 yıl boyunca yürütülmüş olan milletlerarası bir projeden elde edilen bilgiler ve tecrübeler ışığında gerçekleştirildiğini belirtti.
