Yale Üniversitesi, tüp bebek kliniğindeki bir hemşirenin gizlice anesteziyi tuzlu suyla değiştirmesi sonucu dayanılmaz derecede acı verici yumurta toplama prosedürlerine maruz kaldıklarını iddia ederek dava açan düzinelerce hastaya ödeme yapmayı pazartesi günü kabul etti.
Yale’in ödediği para miktarı açıklanmadı, ancak davacıların avukatları bunun “önemli” olduğunu söyledi. Geçtiğimiz yılın sonlarında mahkemeye sunulan belgelerde, her hasta için yaklaşık 2 milyon dolarlık bir anlaşma önermişlerdi.
Yale’in sözcüsü Karen Peart, “Bu karşılıklı anlaşma her iki tarafın da ilerlemesine ve iyileşmeye başlamasına olanak tanıyor” dedi.
Anlaşmaya dahil olan 93 hasta 2020 yılında Yale Fertilite Merkezi’nde görüldü. Şok edici hikayelerinden bazıları, Serial Productions ve The New York Times’ın 2023’te yayınlanan popüler bir podcast’i olan “The Retrievals”da anlatıldı.
Davalarda hastalar yumurta alma işlemlerini -genellikle anestezik olarak fentanil kullanan kısa cerrahi prosedürler- aşırı derecede ağrılı olarak tanımladılar. Birçoğu Yale’e şikayette bulunduklarını ancak görmezden gelindiklerini söyledi.
Hastaların bilmediği bir şekilde, uyuşturucu bağımlılığı olan bir hemşire kliniğin fentanil tedarikinin çoğunu kurcalamış ve güçlü narkotiği tuz ve su solüsyonuyla değiştirmişti. Daha sonra Yale tarafından yapılan bir araştırma, Haziran’dan Ekim 2020’ye kadar hastalara verilen fentanilin yaklaşık %75’inin ya seyreltildiğini ya da tamamen tuzlu suyla değiştirildiğini buldu.
Hemşire Donna Monticone, Mayıs 2021’de dört hafta sonu hapis ve üç ay ev hapsine mahkum edildi.
2022’de Yale Üniversitesi, Yale’in fentanil tedarikini güvenli tutmada başarısız olup olmadığına dair Adalet Bakanlığı soruşturmasını çözmek için 308.000 dolar ödedi. Ve Uyuşturucu Uygulama İdaresi’nin tesise yönelik denetimi, fentanil ve ketamin gibi kontrollü maddeler için kayıt tutmada 600’den fazla tutarsızlık tespit etti.
Diğer sağlık hizmeti sağlayıcıları da çalınan fentanil nedeniyle benzer davalarla karşı karşıya kaldı. Geçtiğimiz hafta, Oregon’daki bir hastanede ölen 16 hastanın aileleri, bir hemşirenin fentanili musluk suyuyla değiştirmesini önleyecek güvenlik önlemlerinin olmaması nedeniyle tesisi dava etti. Hastalar, filtrelenmemiş sudan kaynaklanan bakteriyel enfeksiyonlara yakalandıktan sonra öldüler.
Yale’deki hastaların deneyimleri “The Retrievals” ile yeniden ilgi gördü. Beş bölümlük podcast’te, prosedürler sırasında acı içinde çığlık attıklarını ve doktorlarına şikayette bulunduklarını ancak reddedildiklerini söyleyen hastaların anlatımları yer aldı.
Davacıların avukatı Joshua Koskoff, anlaşmanın sonuçlandırılmasında önemli bir noktanın, Yale’in kliniğin benzer durumları önlemek için değişiklikler yaptığına dair verdiği güvence olduğunu söyledi.
“Bu davadaki kadınlar, üniversite bu duruma yol açan tüm sorunları çözene kadar parasal bir anlaşma yapılmayacağı konusunda kesinlikle ısrarcıydı” dedi.
Yale Üniversitesi, üniversite sözcüsü Bayan Peart’ın söylediğine göre “sıkı süreçler, prosedürler ve güvenlik önlemleri” uygulamak için doğurganlık kliniğini değiştirdi. Bunlar arasında ek personel eğitimi ve tesisten sorumlu yeni bir doktor yer alıyor.
