Ülken iktisadının 16 çeyrektir büyüdüğünü lisana getiren Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Programımız doğrultusunda büyümenin kompozisyonunu da öngördüğümüz biçimde özel tüketim harcamalarının görece az arttığı, yatırımlarda ise yüksek artışların kaydedildiği bir yapıda gerçekleşmesini sağlayacağız. Tüketim iktisadından üretim iktisadına geçiş gayretlerimize devam edeceğiz. Kalıcı fiyat istikrarını sağlayarak sürdürülebilir büyümeyi güçlendirerek vatandaşlarımızın refahını artıracak siyasetleri kararlılıkla uygulayacağız” dedi.
Yılmaz, gün için yaptığı yazılı değerlendirmenin akabinde TRT Haber’de büyüme bilgilerine ait soruların yanı sıra gündemdeki bahislere ait soruları da yanıtladı.
Yılmaz, üretim istikametiyle değerlendirildiğinde, bu yılın ikinci çeyreğinde inşaat dahil hizmetler bölümünün yüzde 2,5, tarım dalının yüzde 3,7 büyüme kaydettiğini, sanayi bölümünde ise takvim ve köprü günlerinin de tesiriyle yüzde 1,8 daralma yaşandığını belirterek, şöyle devam etti:
“Siyasi istikrar ve öngörülebilirlik çerçevesinde büyüme performansımızın 16 çeyrektir aralıksız devam ederek, sarsıntının olumsuz tesirlerini kısa müddette bertaraf etmesi memnuniyet vericidir. Önümüzdeki devir için makroekonomik istikrarı güçlendirmeye yönelik adımlarımıza kararlılıkla devam ediyoruz. Bu kapsamda üçüncü çeyreğe yönelik öncü göstergeler, talepteki dengelenmenin devamıyla bir arada talebin enflasyon üzerindeki daraltıcı tesirinin süreceğine işaret etmektedir. Sürdürülebilir büyümenin tesisi açısından fiyat istikrarının tesisiyle üretim, tüketim ve yatırım kararlarının sağlıklı bir biçimde alınması desteklenecek, iktisatta kaynak dağılımı etkinleştirilecektir.”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, bu kapsamda amaçlarına ulaşacakları yol haritasını içeren güncellenmiş 2025-2027 devri OVP’yi yakın vakitte kamuoyuyla paylaşacaklarını bildirdi.
“Cari açığımız OVP öngörümüzden çok daha süratli düşmektedir”
Türkiye iktisadının, yılın ikinci çeyreğinde, bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,1 mevsimsel artış kaydederek yüzde 2,5 büyüme gösterdiğini belirten Yılmaz, bu yılın birinci çeyrek büyümesinin yüzde 5,3’e revize edildiğini ve bu yılın birinci yarısında büyümenin yüzde 3,8 olarak gerçekleştiğini bildirdi.
Yılmaz, 2023 yılı kapsamında GSYH datalarının de üst taraflı güncellendiğini ve yüzde 5,1 gerçek büyümeyle ulusal gelirin 1,1 trilyon doları aştığını aktararak, kişi başına düşen ulusal gelirin bir evvelki yıla nazaran 2584 dolar artarak 13 bin 243 dolara ulaştığını ve Orta Vadeli Program (OVP) maksatlarının üzerinde gerçekleştiğini söz etti.
Bu yılın ikinci çeyrek büyümesinde, sıkı para ve maliye siyasetlerinin gecikmeli tesirlerine ek olarak sanayi üretiminde ve ihracat performansındaki zayıflamaya neden olan takvim ve köprü günü tesirlerinin devreye girdiğini belirten Yılmaz, şunları kaydetti:
“Enflasyonla gayret adımları kapsamında Orta Vadeli Programımızda öngörülen çerçevede makroekonomik dengelenme sürmektedir. Bu çerçevede net ihracatın büyümeye katkısı ithalatta görülen yavaşlamaya bağlı olarak 1,3 puan olmuştur. Gerçekten son periyotta alınan siyasetlerle cari açığımız OVP öngörümüzden çok daha süratli düşmektedir. Bugün açıklanan Ağustos ayı süreksiz dış ticaret bilgilerine nazaran, ihracatımız 2024 Ağustos’ta, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 2,4 artarak 22,1 milyar dolar olarak gerçekleşirken, ithalatımız da yıllık bazda yüzde 10,8 azalışla 27 milyar dolar oldu. İhracatımızın yıllıklandırılmış kıymeti ağustos ayında 262 milyar dolara yükselirken, 2023 yılı mayıs ayında yıllıklandırılmış dış ticaret açığı 122,2 milyar dolarla tepeyi gördükten sonra kademeli bir biçimde azalarak, 2024 Ağustos prestijiyle 78,6 milyar dolar düzeyine geriledi. Dış ticaret açığındaki düşüşle birlikte cari açıktaki daralmanın da önümüzdeki aylarda devam etmesi beklenmektedir.”
Yılmaz, harcamalar istikametiyle değerlendirildiğinde, bu yılın ikinci çeyreğinde özel kesim ve kamu bölümü tüketim harcamalarının sırasıyla yüzde 1,6 ve yüzde 0,7 arttığını, toplam tüketim harcamalarının bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 1,5 artış kaydettiğini aktararak, tüketim harcamalarındaki artışın yılın birinci çeyreğine kıyasla yavaşlama eğilimi gösterdiğini, sıkılaşma önlemlerine ek olarak devreye alınan makroihtiyati önlemlerin tesiriyle talepte yaşanan dengelenme eğiliminin teyit edildiğini belirtti.
