Investing.com – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Para Siyaseti Kurulu’nun (PPK) 17 Nisan 2025 tarihli toplantısına ait özet tutanakları yayımladı. Konsey değerlendirmelerinde hem global gelişmelere hem de yurt içi ekonomik görünümdeki son trendlere dikkat çekti. Nisan ayında hizmet ve temel mal enflasyonunun yüksek seyrini sürdüreceği, bilhassa finansal piyasalardaki gelişmelerin tesiriyle temel mallardaki aylık enflasyonun bir ölçü artmasının beklendiği belirtildi.
Kurul, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyretmesini öngörüyor. Bu değerlendirmeler ışığında, Nisan ayında azalan işlenmemiş besin fiyatlarının tesiriyle besin kümesi kaynaklı yavaşlama görülürken, yaygın biçimde yaşanan zirai donun taze meyve-sebze kümesi üzerinde üst taraflı risk oluşturabileceği tabir edildi. Ayrıyeten otomotiv üzere kur geçişkenliği yüksek sağlam mallarda fiyat hareketlerinin üst istikametli eğilimde kalacağı da belirtildi.
Küresel iktisatta ticaret siyasetleri ve talep zayıflığı öne çıkıyor
Tutanaklarda, global iktisada dair belirsizliklerin ve korumacılık eğilimlerinin arttığı, bilhassa ABD’nin ticaret siyasetleriyle birlikte küresel büyüme görünümünün olumsuz etkilendiği değerlendirildi. Türkiye’nin dış ticaret ortaklarının ağırlıklandırıldığı global büyüme endeksi güncellenmiş olup, 2025 yılı için %2,1’den %1,7’ye, 2026 için ise %2,4’ten %1,9’a indirildi. Bu görünüm altında bilhassa doğalgaz ve petrol fiyatlarında düşüşlerin gözlemlendiği vurgulandı.
ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde tarife artışlarının enflasyonist tesirler yarattığı ve bu nedenle global enflasyondaki yavaşlamanın sonlu kalabileceği öne sürüldü. Artan belirsizliklerin milletlerarası portföy hareketlerini de etkilediği tabir edilirken, gelişmekte olan ülke piyasalarından portföy çıkışlarının devam ettiğine dikkat çekildi.
Finansal şartlar ve kredi gelişmeleri yakından izleniyor
Nisan tutanaklarında TL kredi piyasasındaki faiz ve büyüme oranları da detaylı biçimde değerlendirildi. 11 Nisan haftası prestijiyle TL mevduat faizi %51,9’a, ticari kredi faizi %54,9’a, muhtaçlık kredisi faizi ise %69,7’ye yükseldi. Tıpkı devirde konut kredisi faiz oranı %39,6’ya gerilerken, taşıt kredilerinde %43 düzeyine çıkıldı.
Kredi büyümesindeki sınırlamalı artışa dikkat çeken PPK, ferdî kredilerdeki büyüme oranının yavaşladığını, bu durumun gereksinim kredisi dışındaki kalemlerde artışı engellediğini belirtti. TL ticari kredi büyüme oranı %3,6’ya ulaşırken, yabancı para cinsinden kredilerdeki daralmanın sürdüğü gözlemlendi. Ayrıyeten, 28 Mart prestijiyle mecburî karşılık uygulamasında yapılan değişikliklerle birlikte, kredi büyümesine daha fazla kontrol getirildiği bildirildi.
Rezervler gerilerken CDS ve kur oynaklığı artıyor
Merkez Bankasının brüt memleketler arası rezervlerinin 7 Mart’tan 11 Nisan’a kadar olan süreçte 22,4 milyar dolar azalarak 147,5 milyar dolara gerilediği bildirildi. Tıpkı periyotta Türkiye’nin 5 yıllık CDS göstergesi 343 baz puan düzeyine yükseldi. Piyasalarda kur oynaklığı da arttı; 1 ay vadeli kur oynaklığı %18,9, 12 ay vadeli kur oynaklığı ise %26,1 düzeyinde kaydedildi.
Diğer yandan, PPK devrinde DİBS piyasasından 6,3 milyar dolar, pay senedi piyasasından ise 1,1 milyar dolar olmak üzere toplamda 7,5 milyar dolarlık portföy çıkışı gerçekleşti. Bu gelişmeler, piyasalarda sermaye hareketlerinin istikamet değiştirdiğine işaret eden ögeler ortasında yer aldı.
Talep tarafında yavaşlama sinyalleri güçleniyor
Yurt içi talepte birinci çeyrekte görülen ivme kaybına karşın tüketim eğilimlerinin öngörülerin üzerinde kaldığı belirtilirken, kartla yapılan harcamaların mart ayında Ramazan öncesi talep artışıyla yükseldiği söz edildi. Şubat ayında sanayi üretiminin aylık bazda %1,6 düştüğü, çeyreklik bazda ise hafif artış gösterdiği raporlandı.
Özellikle perakende satışlar, ticaret hacmi ve güçlü tüketim talebi üzere öncü göstergeler tahlil edildiğinde, yurt içi talebin dezenflasyon sürecine katkısının hudutlu kaldığı vurgulandı. Araba satışlarında artış devam etse de beyaz eşya üzere kalemlerde düşüş yaşandığı belirtildi.
Enflasyon beklentileri yükseliyor
Piyasa İştirakçileri Anketi’ne nazaran yıl sonu enflasyon tahminleri, Nisan ayında bir evvelki aya nazaran 1,9 puan artarak %30 düzeyine yükseldi. 2025 yılı sonrası vadeler için de enflasyon beklentilerinde artış gözlendi. 12 ay sonrası için beklenti %25,6; 24 ay sonrası için ise %17,7 oldu. 5 yıl sonrası enflasyon iddiası ise %11,1’e çıktı. Hanehalkı ve gerçek kesim beklentilerindeki dalgalanmalar, enflasyonun yapısal sıkılığının sürdüğüne işaret ediyor.
Mart ayında %38,1 düzeyine gerileyen yıllık tüketici enflasyonunun akabinde, nisan ayı öncü bilgileri temel mal kümesinde bir ölçü artışa işaret ederken, hizmet kümesi fiyatlarının yatay kalacağı öngörülüyor. Güç ve besinde ise karmaşık bir tablo ortaya çıkmakta. Bilhassa zirai dondan etkilenen sebze-meyve kümesinin yılın ikinci çeyreğinde üst istikametli fiyat baskısı oluşturabileceği bedellendiriliyor.
Para siyaseti sıkı duruşunu sürdürüyor
17 Nisan toplantısında Merkez Bankası, bir hafta vadeli repo faizini %42,5’ten %46’ya yükseltti. Gecelik borç verme faizi %49, borçlanma faizi ise %44,5 düzeyine çekildi. Şura, bu adımla enflasyonun ana eğiliminde beklenen düşüş gerçekleşene kadar sıkı duruşun kararlılıkla sürdürüleceğini duyurdu.
Ayrıca, finansal istikrarı desteklemek hedefiyle likidite idaresinde çeşitliliğe gidildiği, TL uzlaşmalı vadeli döviz satış süreçlerinin başladığı ve depo ihalesi vadelerinin 91 güne kadar uzatıldığı kaydedildi. Merkez Bankası, faiz kararlarını enflasyon görünümüne nazaran ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla belirlemeyi sürdüreceğini vurguladı. Şura, dezenflasyon sürecini desteklemek üzere tüm siyaset araçlarının kullanılmaya devam edeceğini de açıkladı.
