Investing.com – 2025 G7 Tepesi Kanada’nın Rocky Dağları’nda başladı. Tepede önderlerin gündeminde Orta Doğu’da tırmanan İsrail-İran çatışması, Ukrayna’daki savaş, global ticaret anlaşmazlıkları ve ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı sert tarifeler yer alıyor. Tepeye katılan önderler, Washington ile kriz yaşamamak üzere daha temkinli bir diplomasi izliyor.
Donald Trump, 2018 yılında Kanada’nın mesken sahipliğindeki son G7 Zirvesi’nde konut sahibi olan devrin Başbakanı Justin Trudeau’yu “zayıf ve dürüst olmayan” formunda nitelemiş, ABD heyetine ortak bildiriyi onaylamamaları istikametinde talimat vermişti. Bu yıl ise Ottawa, klâsik kapsamlı bildiriden vazgeçerek, diplomatik krizi önlemek ismine yalnızca başkanlık özetleri yayımlamayı planlıyor.
İsrail-İran tansiyonu doruğun gölgesinde
Toplantının açılış gününde, İsrail ve İran ortasında yeni füze taarruzlarının gerçekleştiğine dair haberler tepede süratle gündeme taşındı. G7 yetkilileri, çatışmaların daha da yayılmasını önlemek ismine bir ortak açıklamayla tansiyonun düşürülmesini talep edeceklerini belirtti. Almanya Şansölyesi Friedrich Merz de tepe amaçları ortasında İran’ın nükleer silah edinmemesi, İsrail’in kendini savunma hakkının korunması ve çatışmaların diplomasi ile çözülmesi gerektiğini söyledi.
İran, nükleer programının sırf barışçıl maksatlara yönelik olduğunu savunurken, memleketler arası gözlemcilerden gelen raporlar da bu istikamette görüş bildiriyor. Lakin artan askeri hareketlilik ve sert telaffuzlar bölgedeki istikrarı daha da zora sokuyor.
Trump’tan tarife ısrarı: “Sadece bir mektup yeterli”
Başkan Trump, tepe öncesinde Beyaz Saray’dan ayrılırken yaptığı açıklamada, “Ticaret mutabakatlarımız hazır, yalnızca ‘şunu ödeyeceksiniz’ yazan bir mektup göndermemiz kâfi.” diyerek yeni ticaret mutabakatlarına açık kapı bıraktı. Trump idaresi, çelik, alüminyum ve araba ithalatına koyduğu %25’e varan tarifelerle global ticaret yapısını yine şekillendirmeye çalışıyor.
Birleşik Krallık, ABD ile kimi tarifelere karşı gözetici kotalar içeren bir ticaret çerçevesi üzerinde uzlaştı, lakin %10’luk taban tarife yürürlükte kalmaya devam edecek. Trump, bu tarifelerden elde edilecek gelirle uyguladığı vergi indirimlerini dengelemeyi hedefliyor. Kanada ve Meksika üzere komşu ülkeler ise fentanil kaçakçılığı gerekçesiyle uygulamaya konulan %25’e kadar varabilen ek tarifelere karşı gayret ediyor.
Diplomaside sessiz yürüyüş: Ortak tutum sorgulanıyor
Bazı diplomatlara nazaran, Trump idaresi “kötü bir anlaşmadansa anlaşmasızlık tercih edilir” görüşünü benimseyerek, G7 içi ortak kararlara aralı duruyor. Ortak bedeller ve milletlerarası kural temelli sistemde iş birliğini savunan ülkeler, Lider Trump’ın bu yaklaşımıyla berbatlaşan ilgileri toparlamak için bu yıl daha ihtiyatlı davranıyor.
Trump; Kanada Başbakanı Mark Carney, Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ile üç planlı ikili görüşme gerçekleştirecek. Beyaz Saray, Trump’ın bu görüşmelerde ticaret, güvenlik, göç ve yapay zekâ üzere global başlıklarda önceliklerini muhatap başkanlara ileteceğini açıkladı.
Zirvede, jeopolitik krizlerin yanı sıra göç, uyuşturucu kaçakçılığı, orman yangınları ve kritik hammaddeler üzerine tedarik zinciri iştiraklerinin geliştirilmesi üzere mevzular da tartışılacak. Kanada, önderlerin bu alanlarda ortak hareket etmesini isteyen iletiler vereceğini duyurdu.
G7’nin “ortak vizyon oluşturamama” riski bu yıl her zamankinden daha bariz. Çünkü Trump’ın ekonomik milliyetçilik eksenli stratejisi, müttefik ülkeleri koordineli hareket etmek yerine kişisel savunma çizgilerine itme tehlikesi barındırıyor. Bilhassa Çin aykırısı telaffuzlar öne çıkarken, öbür önderlerin Trump’a “önce tarifeleri kaldırın” diyebileceği bir tepe ortamı oluşmuş durumda.
