Foreks – Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve sağlam referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Mayıs 2025 periyodu sonuçları açıklandı. Eşik paha olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların dalda güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, mayıs ayında 47,2 olarak gerçekleşen manşet PMI, mart ve nisan aylarında görülen 47,3 bedelinin hafif altında kaldı. Böylelikle endeks, imalat sanayi faaliyet şartlarının aylık bazda besbelli bir halde yavaşlamaya devam ettiği istikametinde sinyal verdi. Mayıs verisi ile bir arada kesimde bozulma eğilimi üst üste 14. aya ulaştı.
Faaliyet şartlarının mayısta gösterdiği ivme kaybında talebin sonlu seyri belirleyici olmayı sürdürdü. Yeni siparişlerde aşağı istikametli eğilim, mayıs ayındaki besbelli yavaşlamayla birlikte üst üste 23. aya ulaştı. Zayıf talep ve enflasyonist baskılar, imalat kesimi üretiminde sürat kaybının devam etmesine neden oldu. Mayısta yaşanan yavaşlama, geçen yılın ekim ayından bu yana en yüksek oranda gerçekleşti.
İstihdam ve satın alma faaliyetleri de nisan ayına nazaran daha besbelli düşüş gösterirken, firmalar hem girdi hem de en son eser stoklarını azalttı. Girdi talebindeki zayıf seyir, tedarikçilerin teslimat müddetlerinin üst üste üçüncü ay kısalmasına yol açtı. Fakat tedarikçi performansındaki güzelleşme bir evvelki aya nazaran hafif daha sonlu oldu. Girdi maliyetleri mayıs ayında keskin bir formda artmaya devam etti. Anket iştirakçileri, bu artışın genel olarak liradaki paha kaybından kaynaklandığını belirtti. Bununla birlikte, enflasyon nisan ayında son bir yılın tepesine ulaşmasının akabinde mayısta düşüş gösterdi. Son eser fiyatları enflasyonu da yavaşlayarak 2025 yılının şimdiye kadarki en düşük düzeyinde gerçekleşti. Kimi anket iştirakçileri, girdi maliyetlerindeki yükselişe bağlı olarak satış fiyatlarını artırdıklarını bildirirken kimileri ise talepteki sakinliğin fiyatlama gücünü sınırladığını tabir etti.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket bilgileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Mayıs ayı PMI dataları, Türk imalat kesimi için tanıdık bir tablo çizdi. Temel göstergelerin birçoğu, son aylarda gördüklerimize emsal seviyelerde bozulmaya işaret etti. Firmalar yakın gelecekte büyümenin tekrar canlanmasını umut ediyor olacak. Öte yandan mayıs ayında enflasyonist baskıların hafiflediğine dair ortaya çıkan kimi sinyaller, imalatçılar açısından bir ölçü rahatlama sağlayabilir.”
Sektörel PMI’a nazaran iki kesimde üretim arttı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Mayıs 2025 raporuna nazaran, anket kapsamında takip edilen 10 bölümden yalnızca ikisinde (giyim ve deri eserleri ile metalik olmayan mineral ürünler) üretim artışı gerçekleşti. Giysi ve deri eserleri bir evvelki ay yaşanan keskin yavaşlamanın akabinde bariz bir biçimde toparlanarak büyüme kaydetti ve geçen yılın ağustos ayından beri süregelen yavaşlama eğilimini sona erdirdi. Dokuma dalında ise üretim bariz halde yavaşlamaya devam etti. Misal formda, yeni siparişlerdeki en keskin düşüş de tekrar dokumada kaydedildi. Kelam konusu düşüş Ekim 2023’ten bu yana en yüksek süratte gerçekleşti. Üretimde olduğu üzere yeni siparişlerde de büyüme sırf giysi ve deri eserleri ile metalik olmayan mineral eserler dalları ile sonlu kaldı.
Yeni ihracat siparişlerinde ise büyüme kısmen daha genele yayılı gerçekleşti. Başta giysi ve deri eserleri olmak üzere 10 bölümden dördünde artış kaydedildi. Mayıs ayında iş yüklerinin genel olarak hafiflemesiyle birlikte birçok kesimde istihdam azaldı. En keskin düşüş, işçi sayılarında anketin başladığı Ocak 2016’dan bu yana en yüksek oranlı gerilemenin yaşandığı kara ve deniz taşıtlarında görüldü. Başka taraftan, ana metal sanayi öncülüğünde üç dal istihdam artışı gerçekleştirdi. Satın alma faaliyetleri ise metalik olmayan mineral eserler dışında tüm bölümlerde yavaşlama gösterdi. Mayıs ayında girdi fiyatları genel olarak artmaya devam etmekle birlikte anket kapsamındaki 10 dalın yedisinde maliyet enflasyonu düşüş kaydetti. Girdi fiyatlarındaki en süratli artış ağaç ve kağıt eserlerinde, en yavaş artış ise giysi ve deri eserlerinde ölçüldü. Sonuncu eser fiyatları enflasyonunda da en yüksek oranlı artış tekrar ağaç ve kağıt eserlerinde gerçekleşirken, kesimlerin yarısında artış bir evvelki aya nazaran sürat kesti. Satış fiyatlarını azaltan tek kesim olan dokuma eserlerinde düşüş eğilimi üçüncü aya ulaştı.
