
Investing.com – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ramazan ayının enflasyon üzerindeki etkilerine dair yürüttüğü son çalışmanın sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. “Merkezin Güncesi” adlı resmi sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, gıda fiyatları üzerinden Ramazan ayının manşet enflasyona 2025 yılı için yaklaşık 0,5 puanlık bir doğrudan etki yaratacağı hesaplandı.
TCMB’nin değerlendirmesi, 2003-2024 dönemine ait yıllık ve aylık enflasyon verileri temel alınarak hazırlandı. Buna ek olarak, yüksek frekanslı mikro veriler de kullanılarak Ramazan ayının gıda enflasyonuna olan etkileri detaylı bir şekilde analiz edildi. Ramazan’ın üretim süreci ve fiyat dinamikleri üzerindeki spesifik etkileri ortaya kondu.
İşlenmemiş gıda enflasyonunda belirgin artış
Analiz sonuçlarına göre, gıda ve alkolsüz içecekler ile işlenmiş ve işlenmemiş gıda kalemlerinde Ramazan ayının etkileri farklılık gösteriyor. Özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarının, Ramazan ayında hem eş zamanlı olarak hem de öncesi ve sonrası dönemlerde yukarı yönlü baskı altında olduğu tespit edildi. İşlenmiş gıda kalemlerinde ise anlamlı bir etki gözlemlenmedi.
Söz konusu bulgular, daha önce yapılan çalışmalarla ve saha gözlemleriyle de örtüşüyor. TCMB, bu analizlerin sonucunda Ramazan ayı etkisinin asıl olarak işlenmemiş gıda kalemlerinde yoğunlaştığını belirtti. Bu kapsamda, kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarının Ramazan’dan önce artış eğilimine girdiği, Ramazan boyunca bu eğilimin hızlandığı ve sonrasında görece yatay bir seyir izlediği kaydedildi.
Bazı gıda ürünlerinde Ramazan’a özgü fiyat artışları
TCMB, mikro düzeyde analiz edilen fiyat verilerine dayanarak Ramazan ayına özgü fiyat hareketlerini ürün bazında da değerlendirdi. Buna göre, bakliyat ürünlerinde fiyatların Ramazan ayı süresince yükseldiği, öncesi ve sonrası dönemlerde ise yatay kaldığı belirlendi. Yumurta fiyatları ise Ramazan ayında artış gösterip ardından düşüş eğilimi içerisine giriyor.
Genel olarak değerlendirildiğinde, incelenen tüm ürünlerde Ramazan dönemindeki fiyat artışlarının kalıcı hale gelme trendi taşıdığı ifade ediliyor. TCMB, bu durumun fiyat istikrarı açısından dikkatle izlenmesi gerektiğini vurguladı.
2025 yılı için teknik hesaplamalar ve enflasyon etkileri
Grafik veriler ışığında yapılan teknik hesaplamalar, Ramazan ayının 2025 yılında Şubat ve Mart aylarında işlenmemiş gıda enflasyonunu sırasıyla 1,16 puan ve 3,53 puan artıracağını öngörüyor. Benzer şekilde, gıda ve alkolsüz içecekler kaleminde bu artışların Şubat ayında 0,75 puan, Mart ayında ise 1,09 puan düzeyinde olması bekleniyor.
Bu artışlar ışığında, TCMB tarafından yapılan genel değerlendirme sonucunda, 2025 yılı Ramazan ayının manşet enflasyona gıda kaynaklı doğrudan etkisinin yaklaşık 0,5 puan düzeyinde olacağı hesaplandı. Bu etki, özellikle Mart ayında gözlenen gıda fiyat artışlarının analizinde kritik bir faktör olarak değerlendiriliyor.
Elde edilen bulgular, Ramazan ayında özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarında yukarı yönlü baskının belirgin hale geldiğine işaret ediyor. Bu durum, fiyat istikrarı hedefine ulaşmak açısından gıda fiyatlarında mevsimsel ve dönemsel etkilerin dikkate alınmasını zorunlu kılıyor.
TCMB’nin bu kapsamlı çalışması, fiyat hareketlerini öngörme ve para politikası araçlarını buna uygun biçimde düzenleme konusunda önemli bir veri kaynağı teşkil ediyor. Analizler doğrultusunda, ilerleyen dönemlerde Ramazan ayının gıda fiyatları üzerinde oluşturduğu baskının etkili biçimde takip edileceği bildiriliyor.