Birçok ülke kalkınma basamağında misal süreçlerden geçiyor: Geliştikçe bayanların işgücüne iştiraki da artıyor ve bu da ülkenin kalkınmasını hızlandırıyor. Çin, Japonya, Güney Kore’de 20’inci yüzyılın ikinci yarısında tıpkı bu süreç gerçekleşti. Ancak geçtiğimiz yıl Birleşik Krallık’ı geçerek dünyanın en büyük 5’inci iktisadı pozisyonuna yükselen Hindistan bu yolu izlemiyor. Üstelik 2000’den bu yana işgücündeki bayan oranı azalıyor. Uzmanlar, bayanların iş hayatına iştirakinin artması halinde Hindistan’ın ekonomik kalkınmasının tam manasıyla hızlanacağı kanaatinde.
Hindistan’da bayanların işgücüne iştiraki 2000 yılında yüzde 31’le en yüksek düzeye ulaşmıştı. Dünya Bankası’nın datalarına nazaran, bu oran geçen yıl yüzde 24 olarak ölçüldü. Yüzde 24, Hindistan’ı bayanların işgücünün en az olduğu 12’inci ülke yapıyor. Bahse mevzu 12 ülke ortasında Afganistan ve Somali de var. Suudi Arabistan’da bayanların çalışma oranı Hindistan’dan daha yüksek.
Çalışma çağındaki bayan toplam AB nüfusundan fazla
Ekonomistlere nazaran bunun iki nedeni var. Birincisi, istihdamın azlığı. Seçeneğin az olması iş arayan bayanlar ortasında önemli bir rekabet doğuruyor. İkincisi ise, “kadının yerinin konut olduğuna” dair kültürel normların çok güçlü olması.
Hindistan’da işgücüne katılan bayan sayısı giderek azalmakta. Fotoğraf: Wikimedia CommonsHindistan son yılların en süratli büyüyen iktisadı olmasına karşın, son 10 yılda yeni iş neti sıfır. Hindistan’da bayanların işgücüne dahil edilemiyor oluşu, Batı ülkelerinin üretimde Çin dışında alternatiflere yöneldiği bir ortamda Hindistan’ın finansal olarak da aleyhinde bir durum.
Verilere bakalım: McKinsey Küresel Institute’nin bilgileri, ülkede 2030’a kadar bayan işgücünün yüzde 11 artması halinde Hindistan’ın GSYİH’nın 734 milyar dolar olacağını ortaya koyuyor. Dünya Bankası’na nazaran ülkenin GSYİH’sı geçen sene yaklaşık 3.4 milyar dolardı.
Mumbai merkezli niyet kuruluşu Hindistan İktisadını İzleme Merkezi’ne nazaran, geçen yıl 368 milyon erkeğin istihdamına karşılık yalnızca 38 milyon bayan istihdamı gerçekleştirildi. Hindistan’da çalışma çağındaki bayanların sayısı 470 milyon. Bu sayı bütün Avrupa Birliği nüfusundan dahi fazla.
Hindistan’da şirketler bayan eleman bulamıyor
Başkent Yeni Delhi’nin bayan girişimcilerinden 26 yaşındaki Anamika Pandey, kültürel baskının çok ağır olduğunu, bayanların konut dışında çalışmasının yalnızca fakirlere has bir şey olarak görüldüğünü ve ayıplandığını belirtiyor.
Geçen yıl doğal besin şirketi kuran Pandey, depolama, nakliye ve satış departmanlarında bilhassa bayan çalışan işe almak istediğini lakin bayanların toplumsal baskından dolayı çekindiğini aktarıyor.
Genç iş bayanı, sonuçta bütün bu işlere erkeleri almak zorunda kaldığını ve meskenden çıkmadan yalnızca toplumsal medya üzerinden yapılacak satışlar için de 500 kadar bayanı istihdam edebildiğini, onda da çok zorlandığını vurguluyor. “Bazen bütün aile üyeleriyle oturup, ‘Bakın, bu iş için meskenden dışarı çıkması gerekmiyor’ diye onları ikna etmem gerekti” diyor.
Uzmanlara nazaran, iş imkanlarının arttırılması toplumdaki önyargıların yıkılmasını sağlayabilir. Fotoğraf: FreepikAnmol Jaggi ise paylaşımlı araç çağırma uygulaması BluSmart’ın kurucularından biri. Müşterilerin yüzde 50’sini bayanlar oluşturduğundan bayan sürücü istihdam etmek istediğine dikkat çeken Jaggi, şirketin bir yıl içinde 500 bayan sürücü alacağını duyurduğunu söylüyor.
Şirketin ayrıyeten Hindistan hükümetiyle işbirliği yaparak, bayanlara yönelik araç sürme ve ehliyet edinme eğitim programı başlattığına işaret eden Jaggi, güvenlik telaşlarından dolayı her araca 3 tane acil durum butonu koyduklarının, bayanların yalnızca gündüz vardiyasında çalışacağının ve kalabalık metro durakları civarında vazife alacaklarının altını çiziyor.
‘İstihdam yaratılması önyargıları kırabilir’
Program sonunda başvuran 800 bayandan 80’inin otomobil kullanmayı öğrenip işe başladığını, daha fazla bayanın işi istediğini fakat aile üyelerinin karşı çıktığını belirten Jaggi, şirket bünyesindeki erkek sürücü sayısının ise 6 bin 500 olduğuna işaret ediyor. BluSmart’ta çalışan bayan sürücülerin birçoklarını ise Deepa Shankar üzere ailesinin itirazlarına karşın çalışan bekar anneler oluşturuyor.
25 yaşındaki Shankar, eşi, bebeğini ve kendisini terk ettikten sonra çalışmaya başlamış. Bunun üzerine annesinin, kardeşinin ve komşularının kendisini ayıplayarak kendisini işi bırakmaya zorladığını aktaran Shankar, “Ailemizin ismini lekelediğimi söylüyorlardı” diyor. Lakin Shankar’ın geliri onların da fikrinin değişmesini sağlamış. Geliriyle babasının tedavi masraflarını ödeyen, annesine bir mesken yaptıran ve kardeşinin eğitim kredisini karşılayan Shankar, ayda 490 dolar kazandığını lisana getiriyor ve ekliyor: “Şimdi herkes çalışmamdan şad.”
Jaggi’nin şirketteki bayan sürücülerin sayısının binlere ulaşması hayali şimdilik uzak görünüyor, teşebbüsçü “Bu gayeye ulaşmak için tüm hayatım boyunca uğraşmam gerekebilir” diyor.
Ekonomistler, Hindistan’da yaşanabilecek bir iş patlamasının toplumda bayanın çalışmasına yönelik önyargıların ortadan kaldırılmasını sağlayacağını lisana getirmekte.
Kaynaklar: The Wall Street Journal, The Economist
