Investing.com – 2025 yılının ilk iki ayında Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektörü dış ticaretinde denge negatife dönerken, sektör 850 milyon dolarlık dış ticaret açığı verdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dış ticaret verileri temel alınarak Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) tarafından hazırlanan verilere göre; 2024’ün aynı dönemine kıyasla ihracat %3,39 düşerek 4,7 milyar dolara gerilerken, ithalat %20,63 artışla 3,85 milyar dolara yükseldi.
Bu dönemde birim ihracat değeri ise %0,21’lik artışla ton başına 1.254 dolara çıktı. Sektörde ithalatın ihracata göre daha hızlı artması, dış ticaret dengesinin bozulmasına yol açarken; girdi maliyetlerindeki artış ve yurt dışı talep zayıflığı gibi faktörlerin bu performansta etkili olduğu değerlendirildi.
Şekerli ürünler ihracat lideri oldu, hayvan yemi ithalatı öne çıktı
İhracat tarafında 2025 yılının ilk iki ayında en fazla dış satımı gerçekleştirilen alt sektör, 516 milyon dolarlık rakamla şeker ve şekerli mamuller oldu. Bu grubu, 472 milyon dolarlık ihracatla yaş meyveler ve 457 milyon dolarla sert kabuklu meyveler takip etti. Fındık içi %7,99 artışla 263 milyon dolar ihracatla ürün bazında ilk sırada yer alırken, ayçiçeği yağı (rafine) %28,06 artışla 176 milyon dolara, buğday unu ise 161,8 milyon dolarlık değerle üçüncü sıraya yerleşti. Ancak buğday unu ihracatında %37,5 oranında sert düşüş yaşandığı görüldü.
İthalat kalemlerinde ise 915 milyon dolarlık hacimle hayvan yemi sektörü başı çekti. Bunu 708 milyon dolarla bitkisel yağ ve 391 milyon dolarla kakao-çikolata sektörü izledi. Hayvan yemi toplam ithalatın %28,55’ini oluştururken, bitkisel yağda bu oran %22,08, kakao ve çikolatada ise %12,20 oldu. Ayrıca, canlı hayvan ticareti %11,82 ve kahve, çay, baharat grubu %5,06 ile diğer dikkat çeken ithalat alanları arasında yer aldı.
Sığır ithalatı geriledi, Rusya ve ABD tedarikte ilk sırada
İthal edilen ürünler arasında en dikkat çeken gelişme sığır ithalatında yaşandı. Sığır ithalatı, geçen yılın aynı dönemine göre %184,4 azalışla 368,5 milyon dolara geriledi. Soya fasulyesi ithalatı da %25,5 düşüşle 341,5 milyon dolarda kaldı. Öte yandan, ayçiçeği yağı (ham) ithalatı 248,8 milyon dolar olarak gerçekleşti ve bu kalemde yıllık bazda %41,5 oranında düşüş kaydedildi.
Ülke bazında ihracatta ilk sırada 585,9 milyon dolarlık hacimle Irak yer aldı. Ancak bu ülkeye yönelik ihracat, %4,32 oranında azaldı. Almanya’ya yapılan ihracat %1,72 artışla 349,7 milyon dolara çıkarken, ABD’ye gerçekleştirilen ihracat da %0,40 artışla 286,5 milyon dolara ulaştı. İthalat tarafında ise 507,6 milyon dolarlık hacimle Rusya liderliğini sürdürdü. Rusya’yı 419,3 milyon dolarlık ithalatla ABD ve 340,8 milyon dolarlık ithalatla Brezilya takip etti.
Tarım ve gıda dış ticaretindeki bu gelişmeler, yılın geri kalan döneminde ithalat baskısının azaltılmasına yönelik politikaların gündeme gelebileceğine işaret ederken; ihracat pazarlarında rekabet gücünün artırılması ihtiyacını da ortaya koyuyor.
