Investing.com – ABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi Arabistan’a yaptığı ziyaret kapsamında, Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada 600 milyar dolarlık mutabakatların imzalandığı duyuruldu. Trump’ın ziyareti sırasında Suudi hükümeti ve çeşitli firmalarla varıldığı belirtilen bu dev mutabakatlar, Trump idaresinin dış bağlantılardaki ekonomik gayelerinin bir kesimi olarak sunuldu.
Ancak bu açıklama kamuoyunda ve basında dikkatli bir biçimde irdelendi. Bilhassa bu istikametteki argümanların gerçekliği konusunda New York Times tarafından yapılan haber, öne sürülen sayıların gerçeği yansıtmadığına işaret etti.
New York Times: “Anlaşmaların büyük kısmı gerçekleşmemiş”
New York Times’ın ulaştığı bilgilere nazaran, Trump’ın sunduğu projelerin bir kısmı misyon müddeti öncesinde planlanmıştı. Kimi mutabakatların ise yalnızca niyet düzeyinde kaldığı ve bağlayıcı türel metinlere dönüşmediği belirtildi. Bu durum, 600 milyar dolarlık toplamın gerçekçi bir yatırım ya da ticaret bedeli olmadığını ortaya koyuyor.
Ayrıca projelerin büyük kısmının ilerlememesi ya da zati mevcut olan iş birliklerinin Trump periyodunda yine açıklanması, bu çeşit duyuruların politik etkiyi artırmaya yönelik adımlar olarak algılandığını gösteriyor.
Hedef 1 trilyon dolarlık yatırım taahhüdüydü
Trump’ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsayan Orta Doğu cinsine çıkarken, danışmanlarına 1 trilyon dolarlık yatırım taahhüdü alınması istikametinde maksat bildirdiği söz edildi. Bu stratejik amaç doğrultusunda sunulan 600 milyar dolarlık muahede açıklaması, bu uğraşın kamuoyuna yansıyan kısmı oldu.
Ancak medyaya yansıyan ayrıntılar, rakamsal maksatların epey abartılı olduğunu ve uygulamada karşılık bulmadığını ortaya koydu. Açıklanan mutabakatların birçoğunun maddi bedeli net biçimde belirtilmemiş, uygulama takvimi ve finansman hali ise kamuoyuna sunulmamıştı.
2017’deki 450 milyar dolarlık muahede da gerçekleşmemişti
Trump’ın 2017 yılında Suudi Arabistan’a yaptığı birinci ziyarette de emsal halde 450 milyar dolarlık yatırım mutabakatlarının imzalandığı argüman edilmişti. Fakat bu sayı da uygulamada beklenen sonucu doğurmamış; iş birlikleri somut projelere dönüşmemişti. Bu benzerlik, Trump idaresinin dış ilgilerde ekseriyetle büyük sayılarla dikkat çekmeye çalıştığını bir kere daha gözler önüne serdi.
Ekonomik datalara bakıldığında, Trump periyodu boyunca ABD’nin Suudi Arabistan’la olan ticaret hacmi de geriledi. Sayılar, açıklamaların tersine ekonomik bağların büyümediğini gösteriyor.
İhracat Trump periyodunda azaldı
Eski IMF yetkilisi Tim Callen’ın değerlendirmesine nazaran, Trump misyonu müddetince ABD’nin Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiği ihracat toplamda 92 milyar dolarda kaldı. Bu sayı, selefi Barack Obama’nın ikinci devrinde ulaşılan düzey olan ihracat hacminin de altında kaldı.
Callen, Trump idaresinin ekonomik münasebetleri artırma istikametindeki açıklamalarının pratikte karşılık bulmadığını, rakamsal argümanların alanda karşılığının olmadığını tabir etti. Bilgiler, Lider Trump’ın Orta Doğu’da ilan ettiği yüksek dengeli ekonomik iş birliklerinin gerçekte hayata geçirilemediğini somut bir biçimde ortaya koyuyor.
