Investing.com – Mayıs ayında açıklanan enflasyon bilgileri piyasa beklentilerinin altında kalırken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz siyaseti üzerindeki tesirleri de değerlendirmelere husus oldu. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE), Mayıs ayında aylık %1,5’lik artış göstererek piyasa varsayımlarının gerisinde kaldı. Yıllık enflasyon da %35,41 düzeyine gerileyerek dikkat alımlı bir güzelleşmeye işaret etti.
Verinin akabinde piyasalarda, bilhassa de 19 Haziran tarihinde yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faiz indirimi ihtimalinin yine değerlendirmeye alındığı gözlendi. TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın daha evvel yaptığı açıklamalarda “Haziran ayı toplantısı dışlanmıyor” vurgusu yapması nedeniyle, bu gelişme piyasalarda faiz indirimi beklentisini artırdı. BIST 100 endeksinde ise bilhassa bankacılık dalı liderliğinde yükselişler gözlemleniyor.
Rezerv durumu ve TCMB faiz kararı ortasındaki ilişki
Özyeğin Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Emrah Ahi, enflasyonun beklentilerin altında kalmasının, faiz indirimi mümkünlüğünü teknik açıdan desteklediğini belirtti. Ahi’ye nazaran, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının karar sürecinde asıl belirleyici öge, döviz rezervlerinin gelişimi olacak. 19 Haziran tarihli PPK toplantısına kadar rezervlerde manalı bir düzgünleşme sağlanması durumunda, faiz indiriminin gündeme gelebileceği söz edildi.
Ahi, gerçek faizin %13 düzeyini aşarak son 17 yılın doruğuna ulaştığını vurgularken, bu durumun para siyasetinde hareket alanını genişlettiğini kaydetti. Enflasyondaki düşüşte en büyük katkının besin ve alkolsüz içecek fiyatlarındaki %0,71’lik gerilemeden geldiğini belirten Ahi, konut ve ulaştırma kümelerinde ise sırasıyla %2,99 ve %2,66 oranında artış yaşandığını açıkladı.
Yıl sonu enflasyon öngörüsü ve politik faiz tahmini
Ahi, yılın geri kalanında aylık enflasyon artışlarının ortalama %1,5 civarında sürmesi durumunda, 2025 yıl sonunun %28 civarında bir yıllık enflasyonla tamamlanabileceğini lisana getirdi. Böylelikle TCMB’nin çizdiği enflasyon varsayım aralığı dahilinde kalınmış olacağına dikkat çeken Ahi, bu senaryonun siyaset sadeleşmesine takviye verebilecek bir yer hazırladığını kaydetti.
Faiz indirimi için sadece enflasyonun değil, rezerv kompozisyonunun da yakından izlenmesi gerektiğine işaret eden Ahi, Merkez Bankasının rezerv durumundaki gelişmelere nazaran daha temkinli bir yaklaşım sergileyeceğini belirtti. Bilhassa dış finansman akışları ve döviz talebindeki seyir, karar sürecinde belirleyici ögeler ortasında yer alacak.
Enflasyon sayıları ve otomatik iniş süreci
İş Portföy Başekonomisti Hande Şekerci, 2025 sonu enflasyon iddialarının %31,5 düzeyinde olduğunu belirterek, Eylül-Ekim aylarında görülebilecek dönemlik tesirlerin aşılması durumunda yıl sonunda daha düşük bir gerçekleşme olabileceğine dikkat çekti. Şekerci, TCMB’nin faiz indirimi için hem enflasyondaki yavaşlamayı hem de döviz piyasasındaki talep hareketlerini görmeyi tercih edeceğini belirtti.
Likidite idaresinin de para siyasetinde kıymetli bir araç olduğuna değinen Şekerci, 19 Haziran’a kadar yüklü ortalama fonlama maliyetlerinin izleyeceklerini, kredi verme limitlerine yönelik mümkün gevşeme sinyallerini takip ettiklerini kaydetti. Mevcut baz senaryoda Temmuz ayında bir faiz indirimi olacağı öngörüsünü koruduklarını belirtti.
Giyim, konut ve ulaştırma fiyatlarında besbelli etkiler
Şekerci, Mayıs ayında besin fiyatlarının bilhassa işlenmemiş eserlerin tesiriyle gerilediğini söz ederken, giysi kaleminde mevsimsel artırım devrine bağlı olarak fiyatların en bariz artışı gösterdiğini belirtti. Bu durumun enflasyon verisi beklentilerinde aşağı taraflı sürprize katkı sağladığına dikkat çekti.
Kira artışları konut kümesindeki fiyat artışının ana kalemlerinden biri olmaya devam ederken, öncü göstergelerin bu alanda daha ölçülü bir seyir göstermesine karşın son üç aylık ortalamanın aylık bazda %3,2 üzere bir oranda katı kalması dikkat çekiyor. Ulaştırma kümesinde ise yüksek kur ve bilhassa euro bazlı ithalat maliyetleri nedeniyle araç fiyatlarındaki artışın sürdüğü söz edildi.
Hizmet ve çekirdek enflasyon yumuşuyor
Mayıs ayında hizmet kümesi ve çekirdek enflasyon açısından kritik olarak bedellendirilen sıhhat, eğitim, lokanta ve otel fiyatlarında geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran daha ölçülü artışlar yaşandı. Şekerci, bu durumun genel enflasyonun yapısal bileşenlerinde yavaşlama sinyali manasına gelebileceğini belirtti.
Mevsimsellikten arındırılmış datalar, Mayıs’ta bir evvelki aya nazaran bariz bir yumuşama işaret etti. Bu da yılın ikinci yarısı için daha denetimli bir enflasyon seyri beklentisini destekleyen ögelerden biri olarak öne çıkıyor.
Piyasalarda faiz indirimi fiyatlaması sürat kazandı
Trive Yatırım Menkul Pahalar tarafından yapılan değerlendirmeye nazaran, enflasyon verisinin beklentilerin altında gelmesi piyasa dinamiklerinde direkt tesirli oldu. Bilgilerin akabinde, bilhassa bankacılık dalı paylarında yükseliş dikkat çekerken, BIST 100 endeksi genelinde üst taraflı güçlü bir reaksiyon izlendi.
Bu hareketin sebepleri ortasında 19 Haziran tarihinde yapılacak TCMB toplantısında faiz indirimi mümkünlüğünün güçlenmesi öne çıkıyor. TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın daha evvel Haziran toplantısını dışlamayan telaffuzlarda bulunmasının tesiri, dataların dirençsizliğiyle birleşince piyasada faiz indirimi beklentisinin kuvvetlenmesine yol açtı. Bilhassa bankacılık endeksinde %6’ya ulaşan artış, bu fiyatlama yaklaşımına dikkat çeken bir gelişme olarak kaydedildi.
