Sabah güne olağan başlayan fakat birden istifa eden çalışanların kıssaları pek çok diziye ve sinemaya husus olur. Ayakları işe geri geri giden birçok çalışanın da hayalidir istifa. Ama ödenmesi gereken taksitler, kira üzere zorunluluklar, şirketlerin sunduğu birtakım imkanlar ya da konfor alanının dışına çıkmak üzere kaygılar bu adımı atmamız konusunda bizi meblağ.
Evet istifa son yılların en tanınan tabirlerinden biri. Tahminen de çalışma hayatında üzerine en çok araştırma yapılan bahis. Yıllardır “büyük istifa”, “sessiz istifa” üzere yeni olgularla karşılaşıyoruz. Geçtiğimiz günlerde de art geriye yayımlanan iki büyük araştırma çalışanların istifa etme konusunda eskisine oranla daha az çekincesi olduğunu ortaya koyuyor.
Hatta araştırmalardan biri mevzuyu yapay zeka üzerinden ele alıyor ve yapay zekanın birçok meslek kolunu tehdit etmesine karşın çalışanların 4’te birinden fazlasının gelecek bir yıl içinde istifa etmeyi planladığını ortaya koyuyor. Diğeri ise çalışanların artık sessiz değil, “sesli istifa” ettiğine dikkat çekiyor. Pekala, çalışanların bu türlü tavırlar sergilemesinin arkasında ne yatıyor? Şirketler bu tavır karşısında nasıl tedbirler alabilir?
Yüzde 26’sı bir sene içinde istifa edecek
İlk araştırma, PwC tarafından hazırlanmış; çarpıcı datalar sunuyor. Datalara nazaran, global çapta yaşanan Büyük İstifa trendinin başlattığı dönüşümün akabinde işten ayrılma oranları Nisan ayında 2019 düzeylerine düştü. Lakin bilhassa yönetici asistanı üzere uzmanlaşmamış ofis çalışanlarının yüzde 26’sının gelecek 12 ay içinde iş değiştirmek istediği araştırmanın sunduğu dikkat cazip bilgilerden biri. Bu oranın geçen yıl yüzde 19 olduğuna işaret edilen çalışmaya katılanların sayısı ise 54 bin. 46 ülke ve bölgede gerçekleştirilen araştırmada personellere, yapay zeka ve ekonomik değişime yönelik tavırları soruldu.
12 ay içinde istifa etmeyi planlayan uzmanlaşmamış ofis çalışanlarının sayısı artmakta. Fotoğraf: FreepikAraştırmada ayrıyeten, gelecek yıl işten ayrılmayı planlayan ofis çalışanlarının yapay zekayla rekabete girme ihtimallerinin de giderek güçlendiğine ve yeni hünerler edinmenin kritik hale geldiğine işaret ediliyor.
Gallup’un dünyanın farklı bölgelerinden 122 binden fazla bireyle yaptığı araştırma ise, çalışanların yüzde 18’i direkt istifa ediyor, yüzde 59’u ise sessiz istifa halinde. Araştırmaya nazaran, yüzde 18’lik kesim, işten büsbütün kopuk durumda. Gallup, düşük çalışan bağının global iktisada kaybını 8.8 trilyon dolar olarak belirtiyor.
Araştırmanın muharriri Jim Harter, bahse husus çalışanların şirketten kopuk olduklarını ve hatta orayı sevmediklerini aktarıyor. Harter, “Sesli istifacılar, çok büyük ihtimalle iş buldukları anda süratlice iş değiştirebilirler ve bunu yapmak için çok da paraya muhtaçlık duymuyorlar” demekte.
‘Hiçbir planım yok, yalnızca istifa etmek istiyorum’
Kriptokoin.com’a konuşan 33 yaşındaki tercüman M.A. ise, iki defa istifa ettiğini fakat şirketin artırım teklifiyle geldiğini belirterek, “Şimdi artırım bekliyorum. Artırım yapmazlarsa kesin bırakacağım, aslında yaparlarsa da bilmiyorum, İstanbul’da yaşamak zor…” diyor.
Yeni istifa akımının, sessiz istifacıları geçtiği belirtilmekte. Fotoğraf: FreepikÇeviri, yapay zekanın birinci dahil olduğu alanlardan biri ve bu alanda da giderek güzelleşmekte. Yapay zekanın mesleğindeki bu gelişiminin korkutucu olduğunu belirten M.A., “Hep bir B planı oluşturmam gerekiyor üzere hissediyorum. Öteki yandan, illa ki yapay zekanın yapamayacağı şeyler olur diye düşünüyorum” tabirine yer veriyor. İstifa süreciyle ilgili rastgele bir plan yapmadığını da aktaran M.A., “Tabii herkes evvel iş bulup istifa ediyor. Taktiğim falan yok, nitekim istifa etmek istiyorum” diyor.
‘Ülkemizde iş gücü ucuz’
Kriptokoin.com’a değerlendirmelerde bulunan idare bilimci Prof. Dr. Cet Özdemirci de yapay zekanın birinci etkileyeceği alanın uzmanlık alanı olmayan iş kümeleri olduğunu söz ediyor. “Yaptığın işte birini yetiştirmek için gereken vakit kısaysa, yapay zeka birinci seni vuruyor. Yıllar ve yetenekler gerekiyorsa sen devam edeceksin” diyen Özdemirci, yapay zekanın ilerleyiş suratını etkileyen noktalardan birinin iş gücü fiyatları olduğunun altını çiziyor. Özdemirci, ülkemizde iş gücünün ucuz olduğunu belirterek, bu nedenle Türkiye’de yapay zekanın iş gücünün yerini almasına vakit olduğu kanaatini lisana getiriyor.
Çalışanların istifa etmesindeki nedeni de uzaktan çalışma imkanıyla ilişkilendiren Özdemirci, kelamlarına şöyle devam ediyor:
“Evden çalışma imkanlarının artması insanların iş-özel hayat istikrarında ‘belki biraz daha az para lakin daha çok özel hayat‘ biçiminde tercihlerde bulunmasını sağladı. Beşerler daha ucuz kiralı yerlere taşınarak daha uzaktan yapılabilir işlere yönelmiş olabilir. Artık çabucak herkes özel hayatının değerini anlamış durumda.”
Jim Harter da artan istifaların özünde idare sorununun yattığını vurguluyor. Gerisinde, verilen işle uyumsuzluk ve işverene duyulan inançta azalma üzere meseleler yattığını lisana getiren Harter, çalışanlarla hafta bir verimli bir konuşma gerçekleştirmenin, örneğin uzaktan mı ofisten mi mesai üzere bahislere birlikte karar verilmesinin ve çalışanların önceliklerinin tartışılmasının kıymetine dikkat çekiyor.
Ek kaynaklar: Bloomberg, Insider
